Objaśnianie terminów religijnych w Ilustrowanym słowniku katechetycznym Beaty Boguszewskiej

W artykule omawia się mikrostrukturę adresowanego do dzieci szkolnych Ilustrowanego słownika katechetycznego autorstwa Beaty Boguszewskiej (Wydawnictwo JUT, Szczebrzeszyn 2018), jednego z nielicznych tego typu leksykonów w Polsce. W zamierzeniu twórcy słownik, obejmujący 336 haseł, ma wyjaśniać podstawowe pojęcia teologiczne, terminy związane z modlitwą, liturgią oraz sakramentami i stanowić uzupełnienie wiedzy otrzymanej w czasie katechezy szkolnej. Sygnalizowany w tytule leksykonu kod ikoniczny ma charakter pomocniczy – w słowniku Boguszewskiej nie występują „czyste” definicje ikonograficzne. Artykuły hasłowe są zasadniczo pozbawione informacji językowych (sporadycznie pojawiają się uproszczone objaśnienia etymologiczne typu: słowo / wyraz pochodzi z języka x (i) oznacza…). W leksykonie przyjęto dyskursywny model objaśniania pojęć. Definicje (pełnozdaniowe, analityczne, pozbawione zbędnych elementów scjentystycznych) wkomponowane są w narracje (opowiadania) stanowiące artykuł hasłowy. Specyficzne opowiadania służą nie tylko oczekiwanemu od słownika objaśnianiu pojęć (funkcja nominatywna i deskryptywna), ale także ogólniejszemu kształceniu i wychowaniu człowieka wierzącego (funkcja wychowawczo-formacyjna). Odbiorca dzieła jest wyraźnie profilowany jako (prawdziwy) przyjaciel (Pana) Jezusa.

The article discusses the microstructure of the Illustrated Catechetical Dictionary addressed to school children. The publication has been composed by Beata Boguszewska (Wydawnictwo JUT, Szczebrzeszyn 2018) and is among few such lexicons in Poland. As intended by its author, the dictionary, with its 336 entries, explains basic theological concepts, terms related to prayer, liturgy and sacraments, and complements the knowledge obtained through school catechetical instruction. The iconic code indicated in the lexicon title has an auxiliary character—Boguszewska’s dictionary features no “pure” iconographic definitions. The entries are generally devoid of linguistic information (occasionally there are simplified etymological explanations of the type: this word comes from language x (and) means…). The lexicon adopts a discursive model of concept explanation. Definitions (full-sentence, analytical, and devoid of unnecessary scientistic elements) are incorporated into narratives (short stories), which constitute entry paragraphs. The particular stories serve not only to explain the concepts, as in a regular dictionary (nominative and descriptive function), but they also provide a wider educational context for the believer (educational and formative function). The recipient of the work is clearly profiled as a (true) friend (of Lord) Jesus.