Elementy retoryki greckiej obecne w opisie grobu Jezusa w J 19,41

Artykuł poddaje analizie krótki tekst J 19,41. Owocem badań – po określeniu kontekstu tego wersetu (punkt 1) – jest zidentyfikowanie w nim takich figur retorycznych, jak: conexio, inclusio, amplificatio per incrementum i recapitulatio (punkt 2) oraz allitteratio (punkt 3). Ostatnia z nich, oparta na syntagmie οὐδέπω οὐδείς („nigdy nikt”), stanowi hapax legomenon w całym greckim Starym i Nowym Testamencie oraz podkreśla czystość rytualną miejsca pochówku Jezusa, a tym samym (pośrednio) potwierdza godność Ciała Chrystusa oraz Jego świętość. Pozostałe figury retoryczne uwypuklają wagę miejsca, w którym odbył się pogrzeb Jezusa, służąc potwierdzeniu Jego królewskiej tożsamości. Wykazany retoryczny kunszt czwartego ewangelisty zaprzecza twierdzeniu, jakoby „Jan nie znał wielu technik retorycznych, opisanych przez Arystotelesa, Cycerona czy innych późniejszych retorów” (P.F. Ellis).

The article provides an analysis of the short text John 19:41. The fruit of the research – after defining the context of this verse (point 1) – is the identification of rhetorical figures such as conexio, inclusio, amplificatio per incrementum and recapitulatio (point 2), and allitteratio (point 3). The latter, based on the syntagm οὐδέπω οὐδείς (“never anyone”), is a hapax legomenon throughout the Greek Old and New Testaments and emphasizes the ritual purity of Jesus’ burial place and thus (indirectly) confirms the dignity of the Body of Christ and His Holiness. The other rhetorical figures emphasize the importance of the place where Jesus’ funeral took place, serving to confirm his royal identity. The rhetorical artistry of the fourth evangelist, demonstrated in the article, contradicts the claim saying that “John did not know many of the rhetorical techniques described by Aristotle, Cicero, and other later rhetoricians” (P.F. Ellis).