Moralna przestrzeń pracy – wiodące przewartościowania

Wiodącym celem rozważań zawartych w tym opracowaniu jest próba ukazania przyczyn i konsekwencji zawężania moralnej przestrzeni współczesnej pracy. Przestrzeń ta rozumiana jest tutaj jako moralny wymiar stosunków pracy w podmiocie gospodarującym, bazujący na sumieniu. Ogólną ramą interpretacyjną prowadzonych rozważań jest koncepcja godności ludzkiej, zawarta w katolickiej nauce społecznej w odniesieniu do porządku moralnego związanego z pracą. Za wiodącą przyczynę zawężania moralnej przestrzeni współczesnej pracy uznano proces wykorzeniania z pracy, rozumiany dwojako. Zarówno jako odchodzenie od wspólnotowego, społecznego rozumienia pracy i jej etycznego kontekstu w kierunku indywidualizacji pracy, jak i poszukiwanie innych, alternatywnych sposobów budowania własnej tożsamości, w których praca nie stanowi już punktu odniesienia. W odniesieniu do indywidualizacji pracy wskazano na jej dwie dominujące przesłanki: na filozoficzne i etyczne koncepcje dotyczące indywidualizmu jednostki, jej podmiotowości i zindywidualizowanej odpowiedzialności oraz na przemiany dotyczące treści pracy, form pracy i form zatrudnienia. Wskazano również na konsekwencje przewartościowań odnoszących się do pracy i jej indywidualistycznego rysu w odniesieniu do kultury zarządzania.

The leading goal of the considerations contained in this study is to show the causes and consequences of narrowing the moral space of contemporary work. This space is understood here as the moral dimension of labor relations in an economic subject, based on conscience. The general interpretive framework for the deliberations is the concept of human dignity included in the catholic social science in relation to the moral order related to work. The process of uprooting from work, understood in two ways, has been considering for the leading cause of narrowing the moral space of contemporary work. It means both as a departure from the community, social understanding of work and its ethical context towards the individualization of work, as well as the search for other, alternative ways of building one’s identity, in which work is no longer a point of reference. With reference to the individualization of work, two dominant premises were pointed out: philosophical and ethical concepts concerning the individuality of the individual, its subjectivity and individualized responsibility, as well as changes in the content of work, forms of work and forms of employment. It has also indicated the consequences of reevaluations referring to work and its individualistic features in relation to management culture.