Motyw ofiary z człowieka. Interpretacja wybranych źródeł folklorystycznych z XIX i początku XX wieku

Artykuł dotyczy analizy wybranych narracji ludowych pochodzących z XIX i początku XX wieku, w których pojawia się motyw mordu dokonanego przez postać o demonicznych konotacjach. Według tezy postawionej przez autora motywy te można uznać za mitologemy odzwierciedlające wyobrażenia związane z pierwotną ofiarą dla bóstw chtonicznych, które w kulturze indoeuropejskiej powiązane były z lasem i terenami podmokłymi – bagnami, torfowiskami itp.

According to author some folk narratives preserved the archaic motifs about the sacrifice of a human. He investigated a few selected of the folk narrations from 19th and the beginning of 20th century with motifs of murdered a human by creature with demonic contamination. The human sacrifice was related with agricultural progress and was used the propitiation of the chthonic divinities. Chthonic divinities in Indo-European culture was related by forest and aquatic places. In folk culture from 19th century places just like forest or bog was inhabited through demons. Some of them have taken shape animals for example wolf or bear. The forest and the bog was a orbis exterior – disturbing and dangerous. Peasants from folk naratives, presented of these article, were murdered throuth old wolf or devil on the forest or bog places. Murders was resulted from cooperation peasant and devil. The archaic motifs maybe are from Indo-European mythologies and represent relationship among chthonic divinities and prehistoric peoples.