Projekty Giovanniego Battisty Gisleniego dla warszawskiej jurydyki Leszczyńskich w zbiorach drezdeńskich

W kolekcji Staatliche Kunstsammlungen w Dreźnie znajdują się projekty autorstwa Giovanniego Battisty Gisleniego dla warszawskiej jurydyki Bogusława Leszczyńskiego, datowane na lata 1650-55. Leszno (Nowe Leszno), założone na prawie chełmińskim w 1648 r., było pierwszą świecką jurydyką w Warszawie. W artykule przybliżone zostały formy architektoniczne poszczególnych obiektów, zaproponowane przez Gisleniego. Ratusz zaprojektowano jako budynek murowany, dwukondygnacyjny, na planie prostokąta, z ryzalitem wieżowym na osi. Szczególnie interesująco prezentują się dwie wersje drewnianego szpitala bonifratrów, którzy zostali sprowadzeni z Krakowa przez założyciela Leszna. Warto podkreślić, że Gisleni zaprojektował również rezydencję Bogusława Leszczyńskiego, wzniesioną od strony ulicy Rymarskiej. Układ zabudowy Nowego Leszna silnie wpłynął na rozwój urbanistyczny tej części Warszawy. Omówione w artykule projekty są zarówno dokumentem związanym z historią jurydyki, jak i świadectwem ambicji jej właściciela.

The collection of the Staatliche Kunstsammlungen Dresden includes designs by Giovanni Battista Gisleni for the Warsaw jurydyka of Bogusław Leszczyński, dated 1650–1655. Leszno (Nowe Leszno), established under the Kulm (Chełmno) Law in 1648, was the first secular jurydyka in Warsaw. This article presents the architectural forms of individual buildings, as proposed by Gisleni. The town hall was designed as a two-storey brick building on a rectangular plan with an avant-corps on the axis. Of particular interest are two versions of the wooden hospital of the Brothers Hospitallers of John of God, who were brought from Kraków by the founder of Leszno. It is worth noting that Gisleni also designed Bogusław Leszczyński’s residence, which was built facing Rymarska Street. The layout of the buildings in Nowe Leszno strongly influenced the urban development of this part of Warsaw. The designs discussed in the article both document the history of the jurydyka and testify to Bogusław Leszczyński’s ambitions.