Ulga abolicyjna – istota, zmiany zakresu zastosowania i ich konsekwencje

Jedną z istotniejszych a zarazem bardziej kontrowersyjnych zmian, jakie w opodatkowaniu dochodów części osób fizycznych wprowadzone zostały od dnia 1 stycznia 2021 r. na mocy ustawy z dnia 28 listopada 2020r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne oraz niektórych innych ustaw1, jest ograniczenie obowiązującej od 2008 r. ulgi abolicyjnej, mającej zastosowanie do polskich rezydentów uzyskujących dochody za granicą. W niniejszym opracowaniu punktem wyjścia do oceny skutków wskazanych zmian będzie charakterystyka ulgi abolicyjnej uwzględniająca uzasadnienie, warunki i sens zastosowania tytułowej instytucji. Obowiązującej od 2008 r. tzw. ulgi abolicyjnej, mającej zastosowanie do polskich rezydentów uzyskujących dochody za granicą nie należy mylić z inną instytucją prawa podatkowego, jaką jest abolicja podatkowa. Pomimo istotnych kontrowersji związanych zarówno z wprowadzeniem jak i zasadami stosowania przedmiotowej ulgi, o których skali świadczy niezwykle bogate orzecznictwo sądów administracyjnych, rozwiązanie to znacząco wpływało dotąd m.in. na sytuację pracowników mobilnych. Jedną z istotniejszych a zarazem bardziej dyskusyjnych zmian, jakie w opodatkowaniu dochodów części osób fizycznych wprowadzone zostały od dnia 1 stycznia 2021 r. na mocy ustawy z dnia 28 listopada 2020r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne oraz niektórych innych ustaw, jest ograniczenie dotychczasowego zakresu ulgi abolicyjnej. W niniejszym opracowaniu punktem wyjścia do oceny skutków wskazanych zmian jest charakterystyka ulgi abolicyjnej uwzględniająca uzasadnienie, warunki i sens zastosowania tytułowej instytucji.

The so-called tax abolition relief, in force from 2008 onwards, applicable to Polish residents gaining income outside Poland, is not to be confused with tax abolition, which is a different tax-law institution. In spite of essential controversies related to the launch of the relief and the rules of its application, whose scale is attested by the high abundance of judicial decisions of administrative courts, the solution in question has hitherto significantly informed the situation of mobile workers, among other aspects. One very important change, and a highly disputable one indeed, to the taxation of income of certain natural persons, put into effect as from 1st January 2021 under the Act of 28th November 2020 ‘amending the Personal Income Tax Act, the Corporate Income Tax Act, the Act on Flat-rate Income Tax on Certain Income Earned by Natural Persons, and certain other Acts or Laws’, is the restricted scope of the abolition relief, compared to the preceding status. This study describes the abolition relief, taking into account the justification, conditions, and rationale behind the solution in question, as a point-ofdeparture for the discussion on the evaluation of the effects of the changes concerned.