Historical Overview of Pastoral Care in Prison in Poland (1550-1956)

W Polsce (1550-1956)Historia opieki duszpasterskiej w więzieniu przedstawiona w niniejszym artykule dotyczy dwóch wymiarów: sytuacji prawnej więźnia (jego prawa i obowiązki) oraz sytuacji prawnej kapelana więziennego. Do 1918 r. kapelan więzienny koncentrował swoje wysiłki na pomocy religijnej i budowie nowych kaplic więziennych. Następnie w drugim okresie (1918-1939) na podstawie rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 7 marca 1928 r. w sprawie organizacji więziennictwa, polscy więźniowie uzyskali prawo do uczestnictwa w nabożeństwach. Na mocy kolejnego aktu normatywnego wydanego w 1931 r. rozstrzygnięte zostały kwestie dostępu więźniów różnych wyznań do posługi religijnej w kaplicy więziennej. Istotną rolę odegrała ustawa z 26 lipca 1939 r. o organizacji więziennictwa. W artykule przedstawiona została również ewolucja kapelaństwa więziennego w czasie okupacji sowieckiej i niemieckiej. Wreszcie uwagę zwrócono także na porozumienie z dnia 14 kwietnia 1950 r. zawarte między rządem komunistycznym a Episkopatem Polski.

The entire history of pastoral care in prison presented in this article focused on two dimensions: the prisoner’s legal situation (his rights and duties as a prisoner) and the legal situation of the prison chaplain. Until 1918, prison chaplaincy concentrated on performing the religious assistance and building new prison chapels. Subsequently, in the second period (1918-1939), based on the rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 7 marca 1928 r. w sprawie organizacji więziennictwa, Polish prisoners obtained the right to participate in religious services. The next legal act [rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 20 czerwca 1931 r. w sprawie regulaminu więziennego] issued in 1931, allowed to sort out matters related to the access of prisoners of various denominations to the religious ministry in the prison chapel. The Act of 26 of July of 1939 on the organization of penitentiary institutions [ustawa z dnia 26 lipca 1939 r. o organizacji więziennictwa] has significant role. The evolution of prison chaplaincy during the Soviet and German occupation was also presented. At least, the special attention was paid to the agreement of 14 of April 1950 concluded between the communistic Government and the Polish Episcopate.