Wstępna analiza możliwości podziemnej eksploatacji skał blocznych w rejonie świętokrzyskim

W artykule przedstawiono wstępną analizę możliwości eksploatacji podziemnej kamieni blocznych w wybranych złożach rejonu świętokrzyskiego. W tym celu zaproponowano pięć grup kryteriów (zasobowe, geologiczno-górnicze, środowiskowe, jakościowe i ekonomiczne), na podstawie których wskazano trzy złoża najbardziej perspektywiczne pod względem prowadzenia dalszej ich eksploatacji metodą podziemną. Są to złoża wapieni dewońskich, permskiego zlepieńca węglanowego Zygmuntówka Szewce oraz złoże wapieni jurajskich Wola Morawicka. Wysoką pozycję w klasyfikacji zapewniła im niewielka baza zasobowa dostępna do eksploatacji metodą odkrywkową, znikoma podaż tego rodzaju materiałów kamiennych na krajowym rynku oraz długie tradycje ich stosowania w budownictwie. Istotne znaczenie miała również wysoka jakość surowca i sprzyjające parametry geologiczno-górnicze złóż. Czynnikami ograniczającymi prowadzenie eksploatacji metodą odkrywkową w złożach Szewce i Zygmuntówka są zidentyfikowane konflikty środowiskowe. Z kolei w złożu Wola Morawicka występowanie ławic dających największe możliwości uzysku bloków związane jest z najniższą częścią obecnego wyrobiska eksploatacyjnego.

The paper presents preliminary analysis of possibilities of underground extraction of dimension stone from selected deposits in the Świętokrzyskie region. Based on five group of criteria (domestic reserve base, geological and mining conditions, environmental constrains, quality of raw material and economic conditions) three deposits which are the most perspective in terms of possibility of underground exploitation have been indicated. There are: Jurassic limestone deposit - Wola Morawicka, Devonian limestone deposit - Szewce as well as Permian conglomerate deposit - Zygmuntówka. They reached high position in classification due to small reserve base available to extract in open-pit mines, low level of supply on the domestic market, and long tradition of its architectural applications. High quality of raw material and favourable geological and mining conditions have been also important. Environmental constrains has been identified as major limiting factors of open-pit mining in the Szewce and Zygmuntówka deposits. On the other hand, the highest yield of block is associated with the lowest part of Wola Morawicka deposit (high thickness of overburden).