Mechanizm kształtowania cen rynkowych w aspekcie polskiego górnictwa węgla kamiennego

Głównym celem artykułu jest określenie czy cena węgla kamiennego na polskim rynku spełnia podstawowe ekonomiczne i prawne wyróżniki ceny rynkowej. Z uwagi na przeglądowo-teoretyczny charakter prowadzonych rozważań w artykule posłużono się przede wszystkim analizą literatury, aktów prawnych oraz aktualnych uwarunkowań funkcjonowania górnictwa węgla kamiennego w Polsce. Mając na uwadze kluczowy wyróżnik ceny rynkowej w postaci jej swobodnego kształtowania przez mechanizm rynkowy w warunkach wolnej konkurencji bez ingerencji państwa można stwierdzić, że aktualnie w polskim górnictwie węgla kamiennego ceny dla odbiorców z energetyki i ciepłownictwa mają charakter cen rynkowych. Do 2010 roku czynnikiem, który zakłócał działanie mechanizmu rynkowego w kształtowaniu cen rynkowych w polskim górnictwie węgla kamiennego była niewątpliwie pomoc publiczna udzielana temu sektorowi. Niemniej jednak pomoc ta została wyraźnie ograniczona do możliwości finansowania likwidacji nierentownych kopalń i społecznych skutków tej likwidacji przez Decyzję Rady Europejskiej w sprawie pomocy państwa ułatwiającej zamykanie niekonkurencyjnych kopalń węgla (2010/787/UE).

The main objective of this paper is to determine whether the price of hard coal on the Polish market is consistent with the basic economic and legal distinguishing marks of the market offer. Due to a review-theoretical character of the considerations, mainly the analysis of literature, legal acts and current conditions of hard coal mining industry in Poland is used in this paper. Taking into account the key distinguishing mark of a market price in a form of its shaping by the market mechanism in the conditions of free competition without state intervention, it may be stated that at present in the Polish hard coal mining industry the prices for the recipients of power and heating industries match the market prices. Until 2010 the factor that disturbed the functioning of market mechanism in market prices shaping in the Polish hard coal mining industry was, undoubtedly, the state aid. However, this aid was significantly reduced to the financing possibilities of liquidation of uncompetitive mines and social results of such liquidation by the European Council Decision 2010/787/EU on State aid to facilitate the closure of uncompetitive coal mines.