Zróżnicowanie bazy zasobowej węgla brunatnego w Polsce dla produkcji gazu metodą naziemnego i podziemnego zgazowania

Przedstawiono analizę charakterystyki utworów węglonośnych trzeciorzędu (paleogen i neogen) tworzących formację węglonośną miękkiego węgla brunatnego na Niżu Polsko-Niemieckim. Analiza obejmuje ocenę litologiczną skał w profilu, jakości węgla (budowa petrograficzna, parametry technologiczne, złoża i zasoby), zmienności jakości węgla, która polepsza się ku zachodowi w rejonach na zachód od Poznania aż do granicy polsko-niemieckiej. Złoża koncentrują się w niektórych rejonach, co uwarunkowane jest wpływem: budowy tektonicznej podłoża i tendencją do ruchów subsydencyjnych, morfologii podłoża, często wywołanej tektoniką, niekiedy obecności struktur salinarnych w podłożu, przebiegu paleodolin rzecznych, obecności tektoniki glacjalnej. Wpływa to na ekstremalny nieraz wzrost wielkości zasobów w złożach i rozmieszczenie złóż o charakterze przemysłowym.Węgiel brunatny miękki (ortolignit C) jest przydatny dla energetyki, ale stanowi także znakomity surowiec chemiczny do przetwórstwa w zakładach chemicznych, m.in. do otrzymywania gazu syntezowego i wielu produktów ubocznych. Przewiduje się także możliwość jego zgazowania podziemnego (otworowego) po usunięciu nadmiernej wilgotności złoża. Węgiel musi wtedy spełniać szereg kryteriów decydujących o jego przydatności do przetwórstwa.

This paper presents the characteristics of Paleogene and Neogene coal-bearing formations and focuses on their economic importance, quality, technological and petrographic properties. A particular attention has been paid to both the possibility and conditions of gasification of coal in fluidized bed reactor and underground coal gasification. The individual deposits were evaluated on the basis of the adopted criteria. It has been shown that Polish lignite is suitable for surface gasification, while the possibility of underground gasification process is limited and requires the development of appropriate technology to remove the excess moisture.