Zaburzenie w przebiegu przemieszczenia pionowego terenu jako prekursor wstrząsu górniczego

Na podstawie dotychczasowych wyników badań czasowych zmian przemieszczeń pionowych terenu górniczego w okresie wystąpienia wstrząsu indukowanego eksploatacją ścianową przyjęto, że zaburzenie w przebiegu przemieszczenia może stanowić prekursor wstrząsu. Geneza i interpretacja zaburzenia związana jest z warunkami jego obserwowalności. W artykule przedstawiono wyznaczone zależności funkcyjne pomiędzy zaobserwowanym zaburzeniem w przebiegu przemieszczenia pionowego terenu w okresie poprzedzającym wystąpienie wstrząsu górniczego oraz energią sejsmiczną zarejestrowanego wstrząsu, czasem pomiędzy momentem stwierdzenia zaburzenia i wystąpieniem wstrząsu oraz odległością epicentralną. Zależności ustalono z wykorzystaniem metod analizy statystycznej. Wykorzystano wyniki ciągłych pomiarów przemieszczeń pionowych punktu obserwacyjnego zastabilizowanego w rejonie bezpośrednich wpływów eksploatacji ścianowej, prowadzonej w warunkach wysokiego zagrożenia sejsmicznego, w obszarze KWK „Rydułtowy-Anna”. Pomiary przemieszczeń wykonano z wykorzystaniem techniki GPS. Dane o zarejestrowanych wstrząsach pozyskano z archiwów Kopalnianej Stacji Geofizyki. Analizowano zaburzenia, procesie przemieszczeń pionowych w okresie wystąpienia wstrząsów o energii sejsmicznej nie mniejszej niż 1·10{5} J.

Basing on the existing results of the studies involving the vertical displacement changes of mining ground in time, during the occurrence of tremor induced by longwall mining, it was assumed that the disturbance in the run of the displacement could be viewed as the precursor of a tremor. The genesis and interpretation of the disturbance is connected with the conditions of its observability. This paper presents the determined function dependencies between the observed disturbance in the run of vertical displacement of the ground in the time period preceding the occurrence of the mining tremor and the seismic energy of the recorded tremor; the time between the moment when the disturbance was observed and the occurrence of the tremor and the epicentral distance. The dependencies were determined with the use of statistical analysis methods. We have used the results of continuous measurements of vertical displacements of the observed point stabilized in the area of direct impact of longwall mining carried out in the conditions of high seismic hazard in the area of “Rydułtowy-Anna” coal mine. The measurements of the displacements were carried out with the use of GPS technique. Data on the recorded tremors was collected from the archives of the Geophysics Station of the Coal Mine. The analysis involved the disturbances in the process of vertical displacements during the tremors of the seismic energy not lower than 1·10{5}J.