Wpływ eksploatacji górniczej na nadziemne rurociągi

W artykule scharakteryzowano wpływ podziemnej eksploatacji górniczej na nadziemne rurociągi zbudowane z rur stalowych. Do rurociągów tego rodzaju na terenach górniczych zalicza się głównie ciepłociągi, a także rurociągi przemysłowe i odcinki wodociągów oraz innych sieci, biegnące nad przeszkodami terenowymi. Nadziemne rurociągi są ułożone na niskich lub wysokich podporach, stałych i ruchomych, jako konstrukcje samonośne. Niekiedy są ułożone na kratowych konstrukcjach podtrzymujących lub estakadach. Deformacje podłoża gruntowego, wywoływane podziemną eksploatacją górniczą, powodują przemieszczenia podpór. Istotne znaczenie mają przede wszystkim przemieszczenia podpór stałych, do których rurociągi są trwale zamocowane. Nierównomierne poziome przemieszczenia podpór stałych powodują ich oddalanie w strefie poziomego rozciągania i zbliżanie w strefie poziomego ściskania przypowierzchniowej warstwy gruntu. Te zmiany odległości wywołują odpowiednio rozciąganie i ściskanie odcinków rurociągu między podporami stałymi. Nierównomierne pionowe i poziome przemieszczenia podpór wywołują ponadto krzywizny rurociągu. Istniejące na terenach górniczych rurociągi powinny być zabezpieczone przed oddziaływaniem deformacji podłoża gruntowego przez zastosowanie odpowiednich kompensacji. Zabezpieczenia te chronią rurociągi przed działaniem zbyt dużych sił i momentów zginających. W artykule dokonano analizy oddziaływania deformacji podłoża gruntowego na nadziemne rurociągi oraz przedstawiono skutki tego oddziaływania.

This paper describes the influence of underground mining on the above-ground pipelines made of steel pipes. In mining areas pipelines of this type include mainly heat pipelines as well as industrial pipelines and sections of water pipes and other networks which run over field obstacles. Above-ground pipelines are laid on low or high supports, fixed and movable as self-supporting structures. Sometimes they are installed on lattice supporting structures or flyovers. Subsoil deformation, caused by underground mining, causes displacement of the supports. The displacements of the fixed supports, to which the pipelines are permanently anchored, are of major importance. The uneven horizontal displacements of the fixed supports cause them to move apart in the horizontal stretch zone and approach one another in the horizontal compression zone of the subsurface ground layer. These distance changes cause stretching and compression of pipeline sections between the fixed supports respectively. Uneven vertical and horizontal displacements of the supports also cause curvature of the pipeline. Existing pipelines in mining areas should be protected against the impact of subsoil deformation by use of appropriate compensation. These compensations protect pipelines against excessive forces and bending moments. The paper analyses the impact of subsoil deformation on above-ground pipelines and presents the effects of this impact.