Ocena przeciwerozyjnej zabudowy lessowego wawozu drogowego w Elizowce

W pracy przedstawiono osiągnięte efekty po 40-letnim okresie funkcjonowania zabezpieczeń przeciwerozyjnych wykonanych w lessowym wąwozie drogowym w Elizówce koło Lublina. Projekt zabudowy wąwozu drogowego zakładał zahamowanie rozmywu dna i wprowadzenie roślinności w celu uproduktywnienia erodowanego nieużytku. W dnie wąwozu wykonano 18 niskich grobelek z rdzeniem z desek i kiszek faszynowych, następnie dno obsiano mieszanką traw oraz posadzono drzewa (topola, grochodrzew). W następnych latach rozszerzono gamę gatunków drzew oraz wprowadzono krzewy. Techniczno-biologiczne umocnienie wąwozu okazało się skuteczne. Zabezpieczenia techniczne w postaci niskich grobelek ziemnych, skutecznie chroniły dno przed rozmywaniem i powodowały akumulację materiału glebowego w pierwszych latach kiedy roślinność nie opanowała dostatecznie wąwozu. Dzięki zastosowanej roślinności teren wąwozu został uproduktywniony, a zastosowanie drzew i krzewów o różnym tempie wzrostu sprawiło, że zadrzewienie w badanym wąwozie ma charakter zwarty i wielopiętrowy. Zastosowanie gatunków szybko rosnących (topola, grochodrzew), umożliwiło szybką produkcję grubych sortymentów drzewnych. Celowe okazało się sadzenie razem z gatunkami szybko rosnącymi, gatunków wolniej rosnących i dobrze znoszących w młodości duże zacienienie, ponieważ po usunięciu gatunków szybko rosnących one będą stanowiły osłonę przeciwerozyjną i najwyższe piętro drzew. Obecnie roślinność stworzyła dostateczną osłonę przeciwerozyjną likwidując zupełnie procesy erozji wodnej w wąwozie. Dodatkowo zwarte zadrzewienie przyczynia się do regeneracji gleby oraz stanowi ostoję dla ptactwa i drobnej zwierzyny łownej w terenie gdzie występuje mata lesistość. Przedstawiony wyżej kierunek zabudowy wąwozu drogowego wydaje się być najodpowiedniejszym dla większości podobnych wąwozów wytworzonych w skale lessowej.

Effects of anti-erosion measures functioning for 40 years, madę in loess road ravine ij Elizówka near Lublin are presented. The project of road ravine development assumed the inhibitiol of the bottom wash-out and introduction of plants to make the eroded area producible. Eighteen Iow dykes with core madę of boards and fascine were built in the bottom then grass mixture was sowi and trees were set (Poplus sp., Robinia pseudoacacia). Another tree species and bushes were introduced in the following years. Technical and biological ravine protection appeared to bel efficient. The technical protection as Iow ground dykes efficiently protected the bottom against the wash-out and madę the soil materiał accumulate in several first years when plants did not get the ravine under control, yet. Due to plants used, the ravine area became producible, and the bushes and; trees of different growth ratę madę the trees became of dense and multi-level character. Application of fast-growing species (poplar, robinia) madę possible the fast production of wood assortments. Setting of fast-growing species altogether with slow-growing and tolerating the darkness ones appeared to be intentional because the latter would be the anti-erosion protection and the highest level of trees after the fast-growing ones removal. At present, plants make sufficient anti-erosion protection fully removing the water erosion processes in the ravine. Additionally, dense trees contribute to the soil regeneration and it is the support for birds and smali games on an area of slight afforestation. The direction of ravine development presented above seems to be the most proper for majority of similar ravines madę in loess rock.