Architektura - sztuka przestrzeni publicznych w Polsce wczoraj i dziś

Architektura i sztuka to temat wręcz archetypiczny: architektura jako sztuka stosowana jest zapewne najstarszą i najtrwalszą ze sztuk. Zgodnie z klasyczną sekwencją civis, civitas, civilitas, architektura jest wyrazem cywilizacji tworzonej w miastach, których esencję stanowi życie publiczne wymagające przestrzennych ram. Ponieważ dyskusja o historii i znaczeniu sztuki kształtowania przestrzeni publicznej przekracza zakres tego artykułu, autorka postanowiła potraktować temat jako punkt wyjścia do rekapitulacji kilku przykładów polskiej architektury ostatnich lat – w aspekcie przestrzeni publicznych i służby życiu publicznemu. Inspiracją są tu dokonania Jana Gehla, prezentowane także w ramach Międzynarodowych Biennale Architektury w Krakowie. Ostatnia część odnosi się do najnowszych wydarzeń pandemii COVID-19, które narzuciły surowe ograniczenia dla życia w przestrzeni publicznej. Powstają pytania o konsekwencje tego nieoczekiwanego rozwoju wydarzeń dla architektury jako sztuki kształtowania.

Architecture and art: this is an archetypal issue, as architecture, as an applied art, is most likely the oldest and the most durable of all the arts. According to the classic sequence: civis, civitas, civilitas, architecture is an expression of civilisation, which takes place in cities whose essence is public life. Obviously, this life requires physical framework. Because a discussion of history and meaning of the art of shaping public space as such greatly exceeds the scope of this article, the authoress decided to treat the subject as a point of departure to an analysis of a few examples of Polish architecture of the recent years, in respect of public spaces and their service to public life. The achievements of Jan Gehl, which were also presented during the International Biennale of Architecture in Krakow, became an inspiration here. The last part of the essay refers to the newest events related to the COVID-19 pandemic situation. Draconic limitations were imposed on life in public space, posing several questions regarding the consequences of this situation for architecture as the art of shaping public spaces.