Aaron jako nauczyciel świadectw (Syr 45,17)

W greckiej wersji Księgi Syracha dwukrotnie pojawia się termin "martyrion" (świadectwo). Oprócz Syr 36,14 pojawia się w Pochwale ojców w odniesieniu do osoby Aarona (Syr 45,17). Brat Mojżesza zostaje tam określony jako ten, który ma "nauczać Jakuba świadectw". Taka wypowiedź nie pojawia się w innych tekstach dotyczących Aarona w Biblii. Zostaje więc najpierw przeanalizowany kontekst tej wypowiedzi, a mianowicie pochwała Aarona obecna w Syr 45,6-22, a następnie porównane wersje tekstualne Syr 45,17. Zrozumienie znaczenia terminu świadectwo w tym kontekście, staje się możliwe dzięki analizie tego słowa innych kontekstach biblijnych związanych z historią Aarona i przymierza synajskiego, jak i niezależnymi od niej. W końcu wypowiedź dotycząca Aarona zostaje osadzona w czasach Syracha i tłumacza greckiej wersji księgi. Kluczowym dla zrozumienia Syr 45,17 staje się przedstawienie funkcji i znaczenia powygnaniowego arcykapłana. Jest on w rozumieniu Księgi Syracha jedynym pośrednikiem między Bogiem i ludem, znakiem przymierza, odpowiedzialnym za przekazywanie świadectw – Słowa Bożego, treści i wymagań wynikających z zawartego z Bogiem przymierza.

In the Greek version of the Book of Sirach the term martu,rion (testimony) appears twice. Besides Sir 36:14, the word appears also in the Praise of the Ancestors in reference to Aaron (Sir 45:17). Moses’ brother is described there as the one who is to teach Jacob the testimonies (dida,xai to.n Iakwb ta. martu,ria), an expression that is missing from all other Biblical texts referring to Aaron. Therefore, the context of this expression, i.e. the praise of Aaron in Sir 45:6-22, is first analyzed and then various textual versions of Sir 45:17 are compared. Understanding the meaning of the term testimony in this context is made possible by the analysis of this word in other Biblical contexts, both those connected with the history of Aaron and the Sinai covenant as well as other, unrelated texts. Finally, the expression referring to Aaron is placed within the times of Sirach and those of the translator of the Greek version of the book. The key to understanding Sir 45:17 is found in the function and significance of the post-exile high priest. He is – as understood in the Book of Sirach – the only mediator between God and his people, and thus becomes the living symbol of covenant, responsible for transmitting testimonies: the Word of God, the content and requirements implied by the covenant made with God.