Following strict standards imposed on raw materials for food production, the most important
aim in plant cultivation is to obtain high quality yields with desirable chemical composition.
It can be achieved, for example, through fertilization, which modifies the content and
share of organic components (protein, fat) in crops. This study was conducted in 2009, 2010,
2011, and dealt with the effect of nitrogen, sulphur and boron fertilization on the content and
chemical composition of fatty acids in light- and dark-coloured seeds of oil flax. The content of
saturated acids, with the following number of carbon atoms C8, C10, C12, C16,C18, C22, and
unsaturated acids with carbon atoms C16:1, C18:2 and C18:3, was especially modified by the
weather conditions. In 2009, with the lowest mean values of precipitation and air temperatures
during the plant growing season, the highest content of oleic acid (19.94%) and MUFA (20.1%)
was determined. In turn, the highest air temperature and mean precipitation values in 2011
favoured a high content of linolenic acid (64.3%) and PUFA (78.5%)
Regardless of the year of flax cultivation, the dark-seed cultivar had a higher share of oleic
acid C18:1, n-9 in the sum of fatty acids (by about 6%), and a lower share of linolenic acid C18:3,
n-3 (by about 10%).
The cultivar with light-coloured seeds accumulated higher amounts of capric, palmitoleic,
behenic acids, as well as 6.7% more of palmitic acid and 5.3% more of linolenic acid than the
dark-seeded cultivar.
The three-year experiment demonstrated that the introduction of a nitrogen dose of 40 kg
ha-1 was advantageous only to the accumulation of palmitic and stearic acids, while the simultaneous
application of 15 kg B and 70 kg S ha-1 resulted in a decreased lignoceric acid content.
The tested fertilization did not affect significantly the content of MUFA, PUFA and saturated
fatty acids (SFA).
No statistically significant differences were determined in the total content of saturated
fatty acids in flax oil of the examined cultivars. The dark-seeded cultivar presented a higher value
of mono-unsaturated fatty acids, by 19.3%, while the light-seeded cultivar Oliwin contained
4.4% more of essential unsaturated fatty acids. The average content of saturated fatty acids (SFA) in flax oil reached the level of 8.24%.
The percentage of Essential Fatty Acids (EFA = PUFA – polyunsaturated Fatty Acids) was
about 74.9%, while the percentage of MUFA (Monounsaturated Fatty Acids) was nearly 17%.
In the experiment, the C18:2 (n-6) to C18:3 (n-3) ratio for the light-seeded cultivar was 0.24:1,
compared to 0.32:1 for the dark -seeds variety. The ratio of saturated to unsaturated fatty acids
reached 1:8.97 for the examined cultivars, being higher in the light-seeded cultivar.
Ze względu na określone wymagania stawiane surowcom do produkcji żywności, istotnym
zadaniem w uprawie roślin jest uzyskanie plonów o wysokiej jakości i pożądanym składzie
chemicznym. Jednym ze sposobów jest nawożenie, które modyfikuje ilość i wzajemne proporcje
związków organicznych (białka, tłuszczu) w badanych odmianach.
W latach 2009, 2010, 2011 badano wpływ nawożenia azotem, siarką i borem na zawartość
i skład kwasów tłuszczowych w jasnych i ciemnych odmianach lnu oleistego. Zawartość kwasów
nasyconych, o liczbie atomów węgla C8, C10, C12, C16,C18, C22 oraz nienasyconych C16:1, C18
o 1, 2 i 3 wiązaniach była w szczególności modyfikowana przebiegiem warunków pogodowych.
W 2009 r. o najniższym poziomie opadów i średniej temperaturze powietrza w okresie wegetacyjnym
roślin odnotowano najwyższą zawartość kwasu oleinowego (19,94%) i jednonienasyconych
kwasów tłuszczowych (MUFA – Monounsaturated Fatty Acids) – 20,1%, a najwyższe temperatury
powietrza i średnia ilość opadów atmosferycznych w 2011 r. sprzyjały wysokiej zawartości
kwasu linolenowego (64,3%) i wielonienasyconych kwasów tłuszczowych (PUFA - Polyunsaturated
Fatty Acids) – 78,5%.
Bez względu na rok uprawy wyższy udział kwasu oleinowego C18:1, n-9 w sumie kwasów
tłuszczowych stwierdzono u odmian o ciemnych nasionach (o ok. 6%), a jednocześnie niższy
udział kwasu linolenowego C18:3, n-3 (o ok. 10%).
Odmiana o jasnych nasionach kumulowała więcej kwasów kaprynowego, palmitooleinowego,
behennowego oraz o 6,7% kwasu palmitynowego i o 5,3% więcej kwasu linolenowego, w porównaniu
z odmianą o nasionach ciemnych.
W 3-letnim doświadczeniu wykazano, że zastosowanie dawki azotu w ilości 40 kg ha-1 okazało
się korzystne w gromadzeniu jedynie kwasów palmitynowego i stearynowego, natomiast jednoczesne
zastosowanie 15 kg B ha-1 i 70 kg S ha-1 spowodowało zmniejszenie zawartości kwasu
lignocerynowego. Zastosowane nawożenie nie modyfikowało w istotny sposób zawartość MUFA,
PUFA i nasyconych kwasów tłuszczowych (SFA – Saturated Fatty Acids).
Nie stwierdzono istotnych różnic w sumarycznej zawartość nasyconych kwasów tłuszczowych
w oleju lnianym badanych odmian. Odmiana o ciemnych nasionach (Szafir) zawierała więcej
jednonienasyconych kwasów tłuszczowych (o 19,3%), a odmiana o jasnych nasionach (Oliwin)
– więcej niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (o 4,4%).
Średnia zawartość nasyconych kwasów tłuszczowych (SFA) w oleju lnianym wynosiła
8,24%, NNKT- niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (EFA = PUFA) stwierdzono ok.
74,9%, natomiast jednonienasyconych kwasów tłuszczowych (MUFA) ok. 17%.
Wykazano, że stosunek C18:2
(n-6) do C18:3 (n-3) wynosił u odmiany o jasnych nasionach
0,24:1, u odmiany ciemnonasiennej – 0,32:1, natomiast stosunek kwasów nasyconych do nienasyconych
u badanych odmian kształtował się na poziomie 1:8,97 i był wyższy u odmiany
jasnonasiennej.
