The objective of the experiment was to determine the effect of nutrients (different
doses of chlorine, sulphates and calcium as well as different forms of nitrogen fertilizers:
Ca(NO3)2 + NH4NO3, NH4NO3, NH4NO3 + CaCl2, NaNO3) on yield and content of
N-NO3, Nog., P, K, Ca, Mg and Na in butter lettuce (Lactuca sativa L.) cv. Vilmorin. A pot
experiment with four replications was repeated three times in 2007 (from 30th January
and from 30th March) and in 2008 (from 31st March). It was established in the ‘Plant House’
of the Chair of Agricultural Chemistry and Environmental Protection UWM in Olsztyn.
Lettuce seedlings were planted into pots containing 2 dm3 substratum. Nitrogen was
applied three times, every 10 days, each dose consisting of 100 mg N.dm-3 of substratum
applied to soil; identical doses of phosphorus, potassium and magnesium were introduced
to the substratum before planting lettuce. Irradiation period was 12 hours every day. Lettuce
was harvested after 6 weeks. Determinations of Nog (Kjedahl’s method), P (vanadium-
molybdenum method), K, Ca, Na (flame photometry – ESA), Mg (atomic absorption
spectrophometry – ASA) were performed having wet mineralised plant samples in H2SO4.
Concentration of nitrates (V) was determined in fresh matter (potentiometrically, using
a ion-selective electrode) in a 0.03 mol.dm-3 CH3COOH according to NOWOSIELSKI (1988). The
smallest number of lettuce heads (statistically significant) was obtained after NaNO3 fertilization.
The concentration of N-NO3 declined advantageously following an NaNO3 treatment.
In contrast, the highest accumulation of nitrates(V) occurred after application of lime
saltpetre in conjunction with ammonium nitrate. The composition of minerals in butter
lettuce cv. Vilmorin, such as phosphorus, potassium, magnesium and sodium, was more
beneficially affected by fertilization with sulphate compounds (K2SO4 + MgSO4) rather than
chlorine compounds (KCl + MgCl2). Soda nitre significantly depressed the content of magnesium
and calcium in plants, had no effect on the concentration of phosphorus and increased
accumulation of sodium and potassium.
Celem pracy było określenie wpływu składników pokarmowych (zróżnicowanych dawek chloru oraz siarczanów i wapnia, a także różnych form nawozów azotowych: Ca(NOg^ + NH4NO3, NH4NO3, NH4NO3 + CaCl, NaNO3) na plon oraz zawartość N·NO3, Nog., P, K, Ca, Mg i Na w sałacie masłowej (Lactuca sativa L.) odmiany 'Vilmorin'. Doświadczenie wazonowe w 4 powtórzeniach prowadzono 3-krotnie w 2007 r. (od 30.01. i od 30.03) i 2008 r. (od 31.03) w „Rośliniarni” Katedry Chemii Rolnej i Ochrony Środowiska UWM w Olsztynie. Rozsadę sałaty wysadzono do wazonów o pojemności 2 dm3 podłoża. Azot aplikowano 3-krotnie, co 10 dni, w ilości 100 mg N·dm-3 podłoża; fosfor, potas i magnez w jednakowych dawkach stosowano przed wysadzeniem sałaty. Długość naświetlania roślin wynosiła 12 h dziennie. Zbiór przeprowadzono po 6 tygodniach. Oznaczenia zawartości Nog. (metodą Kjeldahla), P (metodą wanadowo-molibdenową), K, Ca, Na, (metodą fotometrii płomieniowej — ESA), Mg (metodą absorpcyjnej spektrometrii atomowej — ASA) dokonano po mineralizacji „na mokro” w H2SO4. Koncentrację azotanów(V) oznaczono w świeżej masie (potencjometrycznie z użyciem elektrody jonoselektywnej), w wyciągu 0,03 mol·dm-3 CH3COOH wg Nowosielskiego (1988). Najmniejszą masę główek sałaty (istotną statystycznie) otrzymano po nawożeniu NaNO3. Korzystne zmniejszenie ilości N-NO3 nastąpiło po zastosowaniu NaNO3, natomiast największe nagromadzenie azotanów(V) stwierdzono po aplikacji saletry wapniowej łącznie z saletrą amonową. Na zawartość składników mineralnych w sałacie masłowej odmiany 'Vilmorin', takich jak fosfor, potas, magnez i sód, korzystniej wpływało nawożenie związkami siarczanowymi (K2SO4 + MgSO4) niż chlorkowymi (KCl + MgCl2. Saletra sodowa znacząco wpłynęła na zmniejszenie zawartości magnezu i wapnia w roślinach, nie miała wpływu na koncentrację fosforu, jednocześnie zwiększała akumulację sodu i potasu.
