Główne tezy teologii muzyki Josepha Ratzingera/Benedykta XVI

Joseph Ratzinger w swojej myśli teologiczno-liturgicznej podejmuje próbę poszukiwania równowagi między wyrażoną w sprawowanej liturgii wiarą a sztuką, do której zalicza się muzyka. Pragnie tak zintegrować tę rzeczywistość, aby przede wszystkim zwrócić uwagę na prymat Boga, któremu człowiek – uczestnik sprawowanego kultu – winien jest cześć i chwałę. Sztuka, w tym muzyka, jak twierdzi bawarski teolog, stanowią wewnętrzny wymóg samego chrześcijaństwa (są z chrześcijaństwem organicznie, nierozerwalnie złączone). Wszelka twórczość muzyczna, która pragnie służyć sprawie kultu, powinna czerpać swoją inspirację właśnie z liturgii. W tak rozumianej teologii muzyki zawiera się także jej egzystencjalne zakorzenienie wyrażone w starożytnej maksymie: lex orandi – lex credendi – lex vivendi. Owo lex vivendi (czyli życie chrześcijanina zgodne z wiarą wyrażającą się w modlitwie) jest w myśli J. Ratzingera niczym innym jak prawem naśladowania Jezusa Chrystusa. W niniejszym artykule przedstawiono główne tezy teologii muzyki Josepha Ratzingera/ papieża Benedykta XVI: jej biblijne i patrystyczne źródła oraz teologiczno-systematyczne (chrystologiczne, pneumatologiczne, eschatologiczne) podstawy. W ostatniej części opisano wypływające z podjętej refleksji konsekwencje i wskazówki natury teologiczno-estetycznej, liturgicznej i pastoralnej.

In this article are described fundamental ideas in cardinal Joseph Ratzinger’s/Pope Benedict XVI’s theology of music. We begin with a description of the context of Ratzinger’s theology of music which is the faith expressed in the liturgy. The biblical and patristic sources of his theological thought are described subsequently. In the next section the theological-systematic basis (christological, pneumatological and eschatological) of Ratzinger’s musical-theological thought is studied. In the last part is described his theological aesthetic and its application in the liturgy and sacred music. Finally, spiritual and pastoral suggestions for sacred music and pastoral ministry are also presented.