Założenia aksjologiczne autorskoprawnej ochrony twórczości w świetle rozwoju sztucznej inteligencji

Celem studiów – opisanych w niniejszym artykule – było rozpoznanie i omówienie zagadnień aksjologicznych autorskoprawnej ochrony twórczości, związanych z powszechnym, komercyjnym wykorzystywaniem systemów sztucznej inteligencji (SI). Zarysowana w pierwszej części pracy analiza aktualnego poziomu zaawansowania metod SI i zakresu ich wykorzystania skłania do wniosku, że wysoka dynamika postępu SI będzie zachowana oraz że głównym motywem i katalizatorem rozwoju będą nieograniczone możliwości zastosowań praktycznych. Dalsze studia prowadzą do wniosku, że na gruncie prawa autorskiego kluczowym zagadnieniem staje się proces depersonalizacji procesów twórczych. Już obecnie w przypadku zastosowania SI w działaniach kreacyjnych możemy mieć do czynienia z sytuacją, gdy nie jest możliwe wskazanie człowieka, którego wkład w powstanie dzieła ma charakter twórczy. Dalszy rozwój SI będzie powodował, że w coraz liczniejszych sytuacjach działania podejmowane przez użytkownika programu będą ograniczały się do realizowania odpowiedniej sekwencji zadań. Twórcy SI też nie będzie można uznać za autora dzieła wygenerowanego przez SI, gdyż jego działalność nie będzie spełniała wymogów związanych z ciągłością procesu tworzenia, której bezpośrednim przejawem miałby być konkretny utwór. Konkludując, autorka opowiada się przeciwko objęciu wytworów SI ochroną autorską, wskazuje przy tym na konieczność rozróżnienia dzieł wspomaganych komputerowo od dzieł wygenerowanych przez SI i pozbawionych twórczego wkładu człowieka. Wyłączenie wytworów SI z zakresu ochrony autorskiej nie wyklucza uregulowania praw do dzieł generowanych komputerowo jako nowej kategorii praw pokrewnych.

The aim of this study – described in the article below – was to identify and discuss axiological issues of authorship and rights related to common commercial use of artificial intelligence (AI). The analysis of the current level of sophistication of AI methods and the scope of their use, outlined in the first part of the work, allows the conclusion that the dynamics of AI development is going to be maintained and that the boundless opportunities of its practical use will be the main driver and catalyst the development. Further studies lead to the conclusion that the process of depersonalisation of the creation processes is becoming a key challenge with respect to copyright. Even now in the case of use of AI in creative activities we may have to deal with the situation where it is not possible to point out to a person whose input in the creation of a given work could be described as creative. The expected further development of AI, will result in that increasingly the activities of a user of software will be limited to performing a specific sequence of tasks. It will also not be possible to regard the AI’s creator as the author of the work generated by the AI because his input will not meet the required criteria of continues creative process resulting in creation of a particular work. In conclusion, the author argues against covering AI’s creations with copyright protection. At the same time she points out to the necessity of distinguishing computer aided works from works generated by AI and void of a human contribution. Excluding AI’s creations from the scope of copyright protection does not prejudice regulating rights to computer generated works in another way, as a new category of related rights.