Zum Thema Cyber-Mobbing in der zeitgenössischen deutschen Jugendliteratur

Cyber-Mobbing (auch ‚Cyber-Gewalt‘ oder ‚Cyber-Bullying‘ genannt) ist eine Art psychischer Gewalt, die bei Benutzung des Internets und seiner Dienste, u. a. von E-Mail und sozialen Medien, ausgeübt wird. Es beruht auf Beschimpfung, Beleidigung und Erniedrigung des Opfers, der Verbreitung und Veröffentlichung von kompromittierenden Fotos, Videos und falschen Informationen im Netz. Die virtuelle Gewalt ist weitaus folgenreicher als das Mobbing im wirklichen Raum, weil ihre Reichweite unbegrenzt und der Täter anonym ist. Das sich verschärfende Problem der Cyber-Gewalt wird in stärkerem Maße in der Literatur, insbesondere in der Jugendliteratur, behandelt. Ziel des Artikels ist es, am Beispiel einiger ausgewählter deutscher Jugendromane die wichtigsten Aspekte dieses Phänomens, u. a. Motive und Folgen des Cyber-Mobbing, psychologische Porträts der Opfer und der Täter sowie den Einfluss der virtuellen Kommunikation auf die literarische Fiktion und Werkkonstruktion zu untersuchen.

Cyberviolence (or cyber-harassment, cyber-bullying) is a type of mental violence executed with the use of the Internet, online tools and services such as e-mail or social media. Cyber-bullying can involve insults, words of abuse, humiliating the victim or sending and posting compromising photographs, films and false information on the Internet. Virtual violence is more acute than mobbing in real space and time since its scope is literally unlimited and the perpetrator remains anonymous. The increasing problem of cyberviolence is more and more often addressed in literature, especially literature for young adults. The aim of the paper is to identify and investigate, on the basis of an analysis of selected young-adult novels, the main aspects of this phenomenon, i. e. motives for and the effects of cyber-bullying, psychological characteristics of the victims and perpetrators as well as the impact of virtual reality on literary fiction and the structure of literary works.

Cybermobbing (inaczej cyberprzemoc, cyberbullying) jest rodzajem przemocy psychicznej, stosowanej przy wykorzystaniu Internetu i jego narzędzi, m. in. poczty elektronicznej i mediów społecznościowych. Polega ona na obelgach, wyzwiskach, poniżaniu ofiary oraz na rozsyłaniu i publikowaniu w Internecie kompromitujących zdjęć, filmów i fałszywych informacji. Przemoc wirtualna jest bardziej dotkliwa niż mobbing w rzeczywistym czasie i przestrzeni, ponieważ jej zasięg jest nieograniczony, a sprawca anonimowy. Narastający problem cyberprzemocy podejmowany jest coraz częściej w literaturze, zwłaszcza młodzieżowej. Celem artykułu jest omówienie na przykładzie wybranych niemieckich powieści dla młodzieży głównych aspektów tego zjawiska, m. in. motywów i skutków cybermobbingu, psychologicznych portretów sprawców i ofiar oraz wpływu świata wirtualnego na fikcję literacką i konstrukcję utworów.