Slagfältsarkeologi vid Grunwald (Tannenberg/Žalgiris) (1410). Ett polsk-skandinaviskt forskningsprojekt under åren 2014–2017

W artykule opisano poszukiwania, które przeprowadzono w latach 2014–2017 na polu bitwy pod Grunwaldem / Tennembergiem / Žalgirisem (1410) za pomocą wykrywaczy metalu. W lutym 2014 roku in Odense w Danii podpisano umowę na wspólne przedsięwzięcie pomiędzy Muzeum Bitwy pod Grunwaldem w Stębarku i Duńskim Towarzystwem Archeologicznym Harja. Zgodnie z tą umową Harja miała dostarczyć główną partię wykrywaczy metalu, które miały za zadanie zeskanować obszar wyznaczony przez Muzeum. Zasadniczym celem przedsięwzięcia było zlokalizowanie obszaru określnego jako Dolina Wielkiego Strumienia n a p ołudnie i wschód od wioski Stębark, która według Andrzeja Nadolskiego (1921–1993), polskiego archeologa i historyka, była uważana za najważniejsze miejsce bitwy pod Grunwaldem w 1410 roku; to tam zjednoczone siły polsko-litewskie starły się z Zakonem Krzyżackim. We wskazanym miejscu nie znaleziono jednak żadnych śladów pola bitwy. Przez następne 3 lata poszukiwania rozszerzano na inne obszary na południe i wschód od wioski Grunwald, tym razem ze znakomitym wynikiem. Obecnie nie ma wątpliwości, że główna bitwa odbyła się w obszarze położonym około 2–3 km na zachód od wspomnianej Doliny Wielkiego Strumienia. Zatem przez 180 lat historycy i archeolodzy wyznawali błędną teorię na temat dróg przemarszu wojsk i formowania się szyków bojowych; autorem tej błędnej teorii z 1836 roku był pruski historyk Johannes Voigt. Artykuł zawiera opis realizacji tego międzynarodowego przedsięwzięcia oraz opisuje jego wyniki.

SummaryThe paper describes the search for the field of the battle of Grunwald / Tannenberg / Žalgiris (1410) with metal detectors in the years 2014–2017. In February 2014, a joint project of the Grunwald Museum (Polish: Muzeum Bitwy pod Grunwaldem w Stębarku) and the Danish Archaeological Society Harja was agreed upon and signed in Odense, Denmark. According to the agreement, Harja was to provide the main group of metal detectorists that were to scan the areas chosen by the Museum. The main goal of the project was to try and locate the area named ‘Valley of the Great Stream’ (Dolina Wielkiego Strumień) to the south and east of the village of Stębark (German: Tannenberg), which, according to Andrzej Nadolski (1921–1993), a Polish archaeologist and historian, was supposed to be one of the most important places of the Battle of Grunwald in 1410, where the allied Polish-Lithuanian forces clashed with the Teutonic Knights in Prussia. However no battlefield was found in that area. For the next three years, the search was therefore extended to other fields to the south and east of the village of Grunwald (German: Grünfelde), that time with excellent results. There is now no doubt that the main battle took place in the area which is situated about 2–3 kilometers to the west of the ‘Valley of the Great Stream’. For 180 years historians and archaeologists have accepted a fallacious theory about the march routes and battlefield deployment of the armies, the theory created by the famous Prussian historian Johannes Voigt in 1836. The paper provides information about the successful international project and its findings.