Obraz Boga w Raju Jacka Kaczmarskiego

Celem artykułu jest ukazanie językowej kreacji Boga w spektaklu Raj Jacka Kaczmarskiego. Wykorzystano w nim metodologię związaną z badaniem językowej kreacji świata w tekstach literackich. Analiza materiału wyekscerpowanego z utworów miała pokazać, w jaki sposób Kaczmarski ukazuje Boga i czy Jego kreacja jest zgodna z ogólnie przyjętym pojmowaniem Istoty Najwyższej. Wyodrębniono stereotypowe konceptualizacje Boga: Króla, Sędziego. Boga wykreowanego przez Kaczmarskiego cechuje doskonałość i stwórczość. Pozbawiony jest natomiast innych cech zwyczajowo mu przypisywanych: dobroci, miłości, istotowej odrębności i wieczności. Podczas Sądu Ostatecznego bezduszny Bóg, pozbawiony miłości do ludzi, staje się Wielkim Oskarżycielem człowieka. W konsekwencji staje się Bogiem samotnym, skazanym na dożywotnią samotność. Taka kreacja Boga u Kaczmarskiego wiąże się z jego koncepcją władzy totalitarnej. W tym kontekście obraz Boga samotnego, świadomego swojej porażki, ma dać nadzieję odbiorcom na nadejście nowych, lepszych czasów.

The article presents the linguistic creation of God in the play Raj (“Paradise”) written by Jacek Kaczmarski and is based on the method used in research into linguistic creation of worlds in literary texts. The analysis of the excerpted material was to show in which way Kaczmarski presented God and whether his creation was in accordance with the stereotypical concept of the Supreme Being. Stereotypical conceptualisations of God has been identified: King and Judge. The God created by Kaczmarski is perfect. However, he is deprived of other features that are ste-reotypically attributed to him: goodness, love, essential identity and eternity. During the Final Judgement the heartless God deprived of any pity for people becomes an indicter of the human being. Consequently, he becomes alonely God, condemned to perpetual solitude. Such an image of God created by Kaczmarski results from his concept of totalitarian power. In this context the image of alonely God, aware of his failure, is supposed to give hope that better times will come.