Badania nad krzyżami i kapliczkami przydrożnymi na podstawie przekazów świadków historii

Od czerwca do września 2018 r., jedna z gminnych bibliotek publicznych na wschodzie Polski, realizowała projekt dokumentacyjny poświęcony krzyżom i kapliczkom przydrożnym. Informacje na temat tych małych form architektury sakralnej były gromadzone dzięki przekazom świadków historii. Następnie opublikowano album, w którym zamieszczono zdjęcia obiektów, opatrzone krótkimi opisami, powstałymi na bazie wspomnień fundatorów i przedstawicieli lokalnej społeczności. W artykule, na przykładzie właśnie tego projektu, przedstawiono wybrane problemy badań nad historią lokalną na podstawie przekazów świadków. Wykazano zarówno zalety takich działań (aktywizacja lokalnych społeczności, wzbudzanie zainteresowania wiedzą o przeszłości, wzbudzanie dialogu społecznego), jak i niebezpieczeństw, które mogą się z tym wiązać (nadużycia, zawłaszczanie opowieści).

Between June and September 2018, one of the local public libraries in eastern Poland implemented a project documenting roadside crosses and chapels. Information on these small forms of sacral architecture were gathered thanks to the testimonies of witnesses. Next, a book containing photographs of the objects accompanied by brief descriptions based on the recollections of the founders and the representatives of the local community was published. Using the example of this project, this article presents selected problems related to local history using the accounts of witnesses. Both the benefits of these activities (activization of the local community, increasing interest in the past, and increasing social dialogue) as well as the possible dangers (abuses and the expropriation of accounts) were noted.