Początki kształtowania literackiej legendy Jakuba Jasińskiego w twórczości Adama Mickiewicza

Adam Mickiewicz utrwalił w świadomości Polaków obraz Jakuba Jasińskiego, wprowadzając jego postać do kilku swoich utworów literackich. Szkic omawia wizerunek generała w Panu Tadeuszu i w niedokończonym dramacie Jakub Jasiński, czyli dwie Polski. Początek XIX wieku był czasem poszukiwania bohaterów narodowych wyróżniających się głębokim patriotyzmem, odwagą i poświęceniem dla ojczyzny. Jasiński jako żołnierz działał w konspiracji, dzięki której udało mu się zorganizować sprzysiężenie wileńskie w 1794 roku. Jego program politycznospołeczny, biorący za przykład rewolucyjną Francję, przysporzył mu wielu wrogów. Konflikt między nim a Kościuszką miał zapewne podłoże personalne. Ostatnia decyzja Jasińskiego o podjęciu walki z armią Suworowa i jego zgon na szańcach Pragi przyczyniły się do utrwalenia jego obrazu w pamięci potomnych jako przewodnika narodu, żołnierza zagrzewającego do heroicznej walki, obrońcy ojczyzny opętanego wręcz patriotycznym uniesieniem. Celem artykułu jest próba ukazania kształtowania się początków literackiej legendy Jakuba Jasińskiego, do której ukształtowania przyczynił się Mickiewicz.

Adam Mickiewicz immortalized Jakub Jasinski’s image in Polish people mind through introducing him to some of his literary works. Sketch discusses the general’s effigy in Sir Thaddeus [Pan Tadeusz] and unfinished drama Jakub Jasinski, two Poland [Jakub Jasiński, czyli dwie Polski]. The beginning of the nineteenth century was the time of looking for outstanding patriotic national heroes, famous for courage and sacrifice for the homeland. Jasinski worked secretly as a soldier, through which he managed to organize a conspiracy in Vilnius in 1794. His political and social program, based on revolutionary France, earned him many enemies. The conflict between him and Kosciuszko probably had personal background. Jasinski’s last decision to take the fight with an army of Suvorov and his death on the ramparts of Warsaw Prague contributed to consolidate its image in the memory of future generations as a national leader, the soldier inspired to heroic battle, the defender of the homeland obsessed with patriotic elation. The purpose of this article is an attempt to show the shaping of Jakub Jasinski’s literary legend, whose forming is contributed to Mickiewicz.