Rozważania o znamionach psychologicznych w kontekście motywacji zabójstw uprzywilejowanych

Artykuł dotyczy analizy znamion „psychologicznych”, występujących w konstrukcji przepisów penalizujących zabójstwa uprzywilejowane. Opracowanie składa się z czterech części. Pierwsza z nich została poświęcona wyłącznie charakterystyce motywacji w ujęciu psychologicznym. W dalszej części artykułu odniesiono się do bezpośredniej charakterystyki znamion o podłożu psychologicznym, występujących w strukturze zabójstw typu uprzywilejowanego w kodeksie karnym, wskazując wśród nich: silne wzburzenie usprawiedliwione okolicznościami, wpływ przebiegu porodu oraz współczucie dla żądającego śmierci. Dokonując analizy wyodrębnionych znamion, każdorazowo odnoszono się do przyczyn oraz konsekwencji ich występowania w procesie motywacyjnym sprawców wskazanych zabójstw. Trzecim etapem rozważań była próba określenia podobieństw i różnic występujących między poszczególnymi znamionami z perspektywy ich uwarunkowań motywacyjnych. W uwagach końcowych stwierdzono, że aby proces motywacyjny sprawców zabójstw przyniósł rezultat w postaci wykonania znamion jednego z analizowanych przestępstw, niezbędne jest wzięcie pod uwagę zjawiska „parametryzacji” czynnika determinującego kryminogenną aktywność sprawcy. Parametryzacja owa odbywać się może w jednej z trzech konfiguracji: tylko ze względu na czas trwania wpływu bodźca, tylko z uwzględnieniem jego natężenia, bądź zarówno biorąc pod uwagę czas jego występowania, jak i natężenie, z jakim oddziałuje na sprawcę. Jednocześnie stwierdzono, że parametry te nigdy w jednakim stopniu nie wpływają na dwie osoby, nawet przy zachowaniu tożsamości parametrów oddziaływania.

The article concerns the analysis of “psychological” features occurring in the structure of regulations that penalise crimes of manslaughter. The article consists of four parts. The first one is devoted exclusively to the description of motivation in psychological terms. Then, the author focuses on a direct description of psychological features occurring in the structure of crimes of manslaughter in the penal code and indicates the following: the strong emotional disturbance justified by circumstances, the influence of the course of labour and the sympathy for the person demanding their life termination. While analysing the distinguished features, the author has always taken into consideration their reasons as well as the results of their occurrence in the perpetrators’ motivation process. In the third part of the article, the author tries to establish similarities and differences between particular features from the perspective of motivational conditions. In the last part of the article, the author states that in order for the perpetrator’s motivation process to produce the result in the form of fulfilling the features of one of the crimes being analysed, it is necessary to take into account the phenomenon of “parameterization” of the factor that determines the perpetrator’s criminogenic activity. The parameterization may take place in one of three configurations: only on account of the time of a stimulus influence, only on account of the stimulus intensity, or taking into consideration both the time and the intensity of the stimulus which the perpetrator is affected by. It has also been stated that the parameters in question, even if they are identical, never have the same influence on two people.