Ze względu na masę ciała chorego, oraz niejednokrotnie ponadnormatywną posturę, w oddziale chirurgicznym uwzględnić należy wyposażenie w następujący sprzęt: 1. Odpowiednio wzmocnione łóżko szpitalne o szerokości do 120 cm i nośności co najmniej 250–300 kg. Łóżko bariatryczne powinno mieć możliwość podnoszenia leżanki do pozycji zagłówkowej, kucznej, pozycji Trendelenburga (do kąta +10˚) i anty-Trendelenburga (–10˚). W standardzie doposażyć je należy w poręcze i wysięgnik o wzmocnionej konstrukcji oraz solidne lejce ułatwiające wczesne, pooperacyjne uruchomienie pacjenta. 2. Wzmocniony materac (większy komfort zapewni materac próżniowy). 3. Odpowiednie siedzisko, krzesło, wózek inwalidzki, które umożliwią pacjentowi spędzanie czasu w korzystnej dla niego pozycji pionowej (poprawa czynności płuc i krążenia krwi). Siedzisko powinno oferować zadowalające obciążenie robocze do co najmniej 250–300 kg i odpowiednie wymiary siedzenia, które zapewnią wystarczającą przestrzeń dla bioder pacjenta i znajdującej się wokół nich tkanki tłuszczowej oraz uwzględnią kształt ciała chorego, rozkład jego masy (apple – shaped, pear - shaped). Doposażenie siedziska w kółka umożliwia bezpieczne przemieszczanie chorego w dowolne miejsce w szpitalu. 4. Stosowną do badania i leczenia leżankę bariatryczną, która sprosta wykonaniu codziennych czynności terapeutycznych i pielęgnacyjnych, np. zmianom opatrunków, przeprowadzeniu badania fizykalnego. Wskazana byłaby leżanka elektryczna, z regulacją wysokości i oparcia, oraz odpowiednim, bezpiecznym obciążeniem roboczym rzędu ok. 300 kg. 5. Dużych rozmiarów kabinę prysznicową, dostosowaną do potrzeb otyłych pacjentów. Dodatkowo należy wyposażyć ją w poręcze, uchwyty i mobilne krzesło toaletowe. 6. Solidny balkonik umożliwiający samodzielne poruszanie się, utrzymanie własnego ciężaru ciała zarówno w okresie przed-, jak i pooperacyjnym, ewentualnie profesjonalne nosidło do bezpiecznego przekładania pacjenta. 7. Wagę dostosowaną do pomiaru ciężaru ciała pacjentów bariatrycznych (możliwość dokonania pomiaru masy ciała do co najmniej 350 kg). 8. Stopnie (podesty), umożliwiające wejście i położenie pacjenta bariatrycznego, np. na leżance, kozetce opatrunkowej. 9. Specjalistyczne (duże) mankiety, które umożliwiają prawidłowy pomiar ciśnienia tętniczego krwi. Masa ciała chorych kwalifikowanych do operacyjnego leczenia otyłości najczęściej przekracza 100 kg. Bez względu na rodzaj proponowanej procedury chirurgicznego leczenia otyłości, konieczne jest odpowiednie wyposażenie sali operacyjnej w sprzęt i aparaturę medyczną. 1. Automatyczny stół operacyjny, umożliwiający bezpieczne ułożenie pacjenta w pozycji anty-Trendelenburga. Zalecane obciążenie robocze stołu do 350 kg. Wyposażenie w akcesoria umożliwiające utrzymanie żądanej pozycji chorego, np. szerokie podpory pod kończyny górne i dolne, masywne pasy mocujące chorego do stołu i zapobiegające ześlizgiwaniu podczas operacji, ale nieupośledzające krążenia krwi w kończynach. Posiadanie stołu z wymiennym blatem pozwoli na rezygnację z konieczności zabezpieczenia odpowiedniego wózka transportowego ze śluzy do sali operacyjnej. 2. Materac próżniowy, który po wypompowaniu powietrza dopasowuje się do ciała chorego i pozwala na odpowiednie umocowanie pacjenta na stole operacyjnym. Dostępem z wyboru chirurgicznego leczenia otyłości jest dziś technika laparoskopowa. Konieczne jest zatem posiadanie: 1. Dobrej jakości toru wizyjnego z insuflatorem gazu, najlepiej w technologii HDTV prezentującej obraz w naturalnych barwach z dobrym kontrastem i ostrością. System powinien być wyposażony w możliwość rejestracji zapisu przebiegu operacji oraz w pompę ssąco-tłoczącą, niezbędną do ewakuacji nagromadzonych płynów ustrojowych oraz wypłukania pola operacyjnego [6]. 2. Koagulującego urządzenia dwubiegunowego lub noża harmonicznego (preparowanie tkanek techniką laparoskopową wymaga zastosowania zaawansowanych narzędzi służących do cięcia i koagulacji tkanek). Zaletą tego sprzętu jest możliwość zamykania naczyń o średnicy 5–7 mm, a w przypadku skalpela harmonicznego zapewnienie cięcia, preparowania oraz koagulacji tkanek przy zastosowaniu jednego narzędzia roboczego. Nowoczesne instrumentarium elektrochirurgiczne pozwala też zmniejszyć zużycie materiału szewnego (co minimalizuje ryzyko powikłań, zakażenia miejsca operowanego, ponieważ w organizmie pacjenta pozostaje mniej ciała obcego), znacząco skraca czas operacji i zmniejsza utratę krwi [7, 8, 9]. 3. Bazowego i specjalistycznego instrumentarium medycznego. Ilość narzędzi, ich rodzaj oraz rozmiar zależy od wykonywanej procedury bariatrycznej. 1. Trzonek i ostrze nr 11.
2. Strzykawka z 10 ml roztworu 0,9% NaCl.
3. Nożyczki do preparowania tkanek.
4. Nożyczki do szwów.
5. Dwa haki Langenbecka.
6. Końcówka ssąca z drenami.
7. Dren do insuflacji gazu.
8. Igła Veressa do wytworzenia odmy.
9. Dwa kleszczyki typu Pean.
10. Imadło.
11. Dwie pincety chirurgiczne.
12. Dwa opinaki typu Backhaus.
13. Dwa haczyki jednozębne do uchwycenia powięzi, ewentualnie dwa kleszczyki Kochera.
14. Materiał opatrunkowy: 15. Materiał szewny do zamknięcia otworów po trokarach: 16. Dren Redona nr 14 lub 16.
17. Worek do pasywnego drenażu Redona.
18. Antyadhezyjne opatrunki pooperacyjne. Zalecane instrumentarium bazowe przedstawiono na fotografii 1. 1. Trokar optyczny o średnicy 10/12 mm z redukcją na 5 mm
i długości 15 cm.
2. Dwa trokary o średnicy 10/12 mm z redukcją na 5 mm
i długości 15 cm.
3. Dwa trokary o średnicy 5 mm lub dwa trokary o średnicy
10/12 mm z redukcją na 5mm i długości 15 cm.
4. Wideokamera lub optyka skośna o kącie 30˚ ze światłowodem.
5. Retraktor do podtrzymania wątroby.
6. Zakrzywiony disektor o średnicy 5 mm i długości 40–44 cm.
7. Zakrzywione nożyczki o średnicy 5 mm i długości 40–44 cm.
8. Dwa atraumatyczne graspery typu Johan o średnicy 5 mm
i długości 40–44 cm.
9. Monopolarna elektroda hakowa o średnicy 5 mm
i długości 40–44 cm.
10. Atraumatyczne kleszczyki typu Babcock o średnicy 5 mm
lub 10 mm.
11. Imadło.
12. Skalpel harmoniczny lub instrument zaawansowanej energii
bipolarnej o średnicy 5 mm lub 10 mm i długości ramienia
od 35 cm.
13. Klipsownica.
14. Klipsy naczyniowe.
15. Endoskopowy, kątowy stapler liniowy z artykulacją,
o średnicy12 mm i długości ładunku 45 mm, 60 mm,
lub uniwersalna rączka
16. Kilka (6–7) ładunków do endoskopowego staplera
liniowego o różnej wysokości zszywek (wybierając
ładunek, należy kierować się wiedzą o grubości oraz
biomechanice tkanki). 17. Stapler okrężny o średnicy 25 CDH i długiej rękojeści
(ewentualnie w wyposażeniu dodatkowym kowadełko typu
or-vill).
18. Filtr oddymiający pole operacyjne [10]. Zalecane specjalistyczne instrumentarium do operacji Roux-en-Y Gastric Bypass techniką laparoskopową (LRYGB) przedstawiono na fotografii 2. 1. 5 ml błękitu metylenowego 1% do sprawdzenia szczelności
zespolenia.
2. Strzykawkę10 ml.
3. Sondę żołądkową 34–36. 1. Trokar optyczny o średnicy10/12 mm z redukcją na 5 mm
i długości15 cm.
2. Trokar o średnicy 5 mm lub 10/12 mm z redukcją na 5mm
i długości 15 cm.
3. Dwa trokary o średnicy10/12 mm z redukcją na 5 mm
i długości 15 cm.
4. Wideokamera lub skośna optyka o kącie 30˚ ze światłowodem.
5. Retraktor do podtrzymania wątroby.
6. Zakrzywiony dysektor o średnicy 5 mm i długości 40–44cm.
7. Zakrzywione nożyczki o średnicy 5mm i długości 40–44cm.
8. Dwa atraumatyczne graspery typu Johan o średnicy 5 mm
i długości 40–44 cm.
9. Rurka kalibracyjna z podziałką do 10 cm o średnicy 5mm
i długości 40–44 cm.
10. Imadło.
11. Skalpel harmoniczny lub instrument zaawansowanej
energii bipolarnej o średnicy 5mm lub 10 mm i długości
ramienia od 35cm.
12. Klipsownica.
13. Klipsy naczyniowe do uszczelnienie szwów staplerowych
na żołądku.
14. Endoskopowy, kątowy stapler liniowy z artykulacją
średnicy 12 mm i długości ładunku 45 mm, 60 mm,
lub uniwersalna rączka.
15. Kilka (6–7 sztuk) ładunków do endoskopowego staplera
liniowego o różnej wysokości zszywki (wybierając ładunek,
należy kierować się wiedzą o grubości oraz biomechanice
tkanki).
16. Filtr do ewakuacji dymu z pola operacyjnego.
17. Endocatch / bag (do wyjęcia resekowanej części żołądka).
18. Rozwieracz trójramienny do bezpiecznego usunięcia worka
z żołądkiem [11]. Zalecane specjalistyczne instrumentarium do operacji resekcji rękawowej żołądka techniką laparoskopową (LSG) przedstawiono na fotografii 3. 1. sondę żołądkową 34–44 CDH.
2. 5 ml błękitu metylenowego 1%.
3. Strzykawkę 10 ml. 1. Trokar optyczny o średnicy10 mm.
2. Trokar o średnicy15 mm z redukcją na 5 mm.
3. Dwa trokary o średnicy 10/12 mm z redukcją na 5 mm.
4. Retraktor Goldfinger.
5. Opaska gastric band.
6. Wideokamera lub skośna optyka 30˚ ze światłowodem.
7. Retraktor do podtrzymania wątroby.
8. Zakrzywiony disektor o średnicy 5 mm i długości 40–44 cm.
9. Zakrzywione nożyczki o średnicy 5 mm i długości 40–44cm.
10. Dwa atraumatyczne graspery typu Johan o średnicy 5 mm
i długości 40–44 cm.
11. Imadło.
12. Skalpel harmoniczny, lub instrument zaawansowanej energii
bipolarnej, o średnicy 5 mm lub 10 mm i długości ramienia
od 35 cm.
13. Klipsownica i klipsy naczyniowe.
14. Filtr do ewakuacji zadymienia w polu operacyjnym [12]. Wprawdzie odchodzi się obecnie od zakładania opasek bariatrycznych, niemniej jednak są jeszcze ośrodki w kraju, które decydują się na tę metodę operacyjną. null null null Częstość występowania otyłości oraz chorób jej towarzyszących gwałtownie wzrasta zarówno w kraju, jak i na świecie, osiągając skalę epidemii. Zgodnie z wynikami badań naukowych, zabiegi bariatryczne stanowią obecnie jedyną metodę leczenia otyłości olbrzymiej o udowodnionej skuteczności. Postęp wiedzy, który dokonał się na przestrzeni ostatnich kilkudziesięciu lat, pozwolił na zweryfikowanie wskazań do chirurgicznego leczenia otyłości [1]. Złotym standardem leczenia operacyjnego jest zastosowanie małoinwazyjnych technik laparoskopowych, które wiążą się ze zmniejszonym odsetkiem powikłań oraz niższą śmiertelnością okołozabiegową [2, 3]. Dostęp laparoskopowy zapewnia także mniejsze ryzyko kontaminacji ran operacyjnych, uzyskanie lepszych efektów kosmetycznych i szybszy powrót pacjenta do codziennych czynności życiowych i zawodowych. Zaleca się, aby zabiegi chirurgicznego leczenia otyłości wykonywano w ośrodkach z doświadczeniem w chirurgii bariatrycznej i metabolicznej, posiadających wyszkoloną kadrę oraz niezbędny sprzęt [3]. Terapia i opieka pielęgnacyjna nad pacjentem oraz przygotowanie chorego do bariatrycznej procedury chirurgicznej wymaga odpowiedniego, i dodatkowego, wyposażenia oddziału oraz bloku operacyjnego w aparaturę medyczną, która dostosowana jest do chorych z otyłością olbrzymią [4]. Ośrodek taki powinien dysponować również możliwością leczenia powikłań występujących po operacjach bariatrycznych [5].
