Chirurgiczne leczenie raka trzustki

Jedynym sposobem dającym możliwość wyleczenia chorego na gruczolakoraka trzustki (RT) jest chirurgiczne wycięcie nowotworu. Za standardowe leczenie chirurgiczne resekcyjnego raka głowy trzustki uważa się klasyczną pankreatoduodenektomię (PD) metodą Kauscha-Whipple’a, lub PD z zaoszczędzeniem odźwiernika sposobem Traverso-Longmire’a. Najtrudniejszym technicznie i jednocześnie najważniejszym z punktu widzenia onkologicznego etapem PD, jest oddzielenie głowy trzustki od tętnicy krezkowej górnej. Opracowano kilka modyfikacji PD, koncentrując się na wykonaniu tego manewru we wczesnej fazie operacji, tj. przed przecięciem trzustki (nieodwracalnym etapem zabiegu). Procedury te w piśmiennictwie angielskim noszą nazwę „artery-first approach” lub „SMA-first approach”. Powstało pojęcie „mesopancreas”. Całkowite usunięcie mesopancreas wraz z proksymalną częścią jelita czczego jest uznawane za resekcję R0 w przypadku guza głowy trzustki z bezpośrednią lub pośrednią inwazją naczyń, lub przerzutami do regionalnych węzłów chłonnych, a w piśmiennictwie angielskim jest określane, jako pancreatoduodenectomy with systematic mesopancreas dissection (SMDPD). Dystalna resekcja trzustki (DRT) z powodu raka wiąże się z dużym odsetkiem dodatnich marginesów, niedostateczną liczbą usuniętych węzłów chłonnych, niskimi odsetkami przeżyć. Opracowano nową technikę - radykalną proksymalno-dystalną modułową pankreatosplenektomię (RAMPS). W RAMPS działania operacyjne przebiegają od strony głowy trzustki ku ogonowi, wcześnie zostaje przecięta trzustka, a splenektomia zostaje wykonana na końcowych etapach zabiegu. Wzorem PD, podejmowane są próby dalszej modyfikacji oryginalnej techniki RAMPS, zwłaszcza w kierunku SMA-first approach. Dla pacjentów z guzami trzustki granicznie resekcyjnymi lub zaawansowanymi miejscowo, po przebytym leczeniu neoadjuwantowym, opracowano metodę radykalnej resekcji z zaoszczędzeniem naczyń tętniczych - „the TRIANGLE operation”. Pomimo olbrzymiego postępu technik chirurgicznych, RT nadal jest wykrywany zbyt późno, w fazie uniemożliwiającej wykonanie skutecznej resekcji.