Historia przeszczepiania wątroby w Polsce

Prace doświadczalne dotyczące przeszczepiania wątroby jako pierwszy w Polsce podjął Waldemar Olszewski wraz z zespołem. Miało to miejsce w 1972 roku. Dopiero 15 lat później, w 1987 roku, Stanisław Zieliński w Szczecinie i Marian Pardela w Katowicach podjęli próby przeszczepiania wątroby u ludzi. W 1989 roku próbę takiego zabiegu wykonali Jacek Pawlak i Marek Krawczyk w Warszawie. Pierwsze udane przeszczepienie wątroby w Polsce wykonał w 1990 roku Piotr Kaliciński w CZD w Warszawie. Przeszczepiania wątroby na początku lat 90. XX w. podjęli się także Jerzy Polański w Warszawie oraz Piotr Szyber we Wrocławiu. W następnych latach transplantacje wątroby wiążą się z trzema ośrodkami w Szczecinie oraz nazwiskami: Romana Kostyrki, Macieja Wójcickiego i Samira Zeaira. W Warszawie, w 1994 roku, Jacek Pawlak, Bogdan Michałowicz i Krzysztof Zieniewicz z dobrym wynikiem wykonali kolejną transplantację wątroby. Program ten zaczął bardzo dobrze się rozwijać i rozwija się nadal. W 2000 roku Wojciech Rowiński i Marek Pacholczyk utworzyli kolejny ośrodek transplantacji wątroby w Warszawie, a w 2005 roku Lech Cierpka i Robert Król – w Katowicach. W kolejnych latach przeszczepienia wątroby inicjowali: Maciej Słupski w Bydgoszczy (2017) i Zbigniew Śledziński w Gdańsku (2018). W rozwijających się ośrodkach transplantacyjnych wątroby szczególnie wiele zaangażowania włożyli: Paweł Nyckowski, Jacek Pawlak, Krzysztof Zieniewicz, Waldemar Patkowski, Tadeusz Wróblewski, Rafał Paluszkiewicz, Marek Pacholczyk, Andrzej Chmura, Maciej Kosieradzki i Marek Krawczyk – wszyscy zatrudnieni w Warszawskim Uniwersytecie Medycznym. We Wrocławiu bardzo aktywnymi w przeszczepianiu wątroby byli Dariusz Patrzałek i Paweł Chudoba. W 1996 roku powołano do życia Centrum Organizacyjno-Koordynacyjne ds. Transplantacji „Poltransplant”. Kierowane było ono kolejno przez Janusza Wałaszewskiego, Romana Danielewicza i Artura Kamińskiego. W 1999 roku Piotr Kaliciński i Marek Krawczyk rozpoczęli program pobierania fragmentów wątrób od żywych dawców i ich przeszczepiania. Do końca 2016 roku wykonano w Polsce 4186 przeszczepień wątroby oraz 314 transplantacji wątroby od dawców żywych. Obecnie aktywnymi ośrodkami są trzy jednostki z Warszawy: Klinika Chirurgii Dziecięcej i Transplantacji Narządów Instytutu „Pomnik Centrum Zdrowia Dziecka”, Klinika Chirurgii Ogólnej, Transplantacyjnej i Wątroby WUM oraz Klinika Chirurgii Ogólnej i Transplantacyjnej WUM. Poza tym aktywnymi ośrodkami są: Oddział Chirurgii Ogólnej i Transplantacyjnej Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego w Szczecinie, Klinika Chirurgii Ogólnej, Naczyniowej i Transplantacyjnej SUM w Katowicach, Klinika Chirurgii Naczyniowej, Ogólnej i Transplantacyjnej we Wrocławiu. Programy transplantacji wątroby rozpoczęła także Klinika Chirurgii Wątroby i Chirurgii Ogólnej w Bydgoszczy oraz Klinika Chirurgii Ogólnej, Endokrynologicznej i Transplantacyjnej GUM w Gdańsku.