Przedoperacyjnie podwyższone poziomy CA19-9 i CA125 jako predyktory całkowitego czasu przeżycia w gruczolakoraku trzustki. Badanie jednoośrodkowe

Wprowadzenie: Rak trzustki jest wyniszczającą chorobą, będącą siódmą w kolejności przyczyną zgonów z powodu raka na świecie. Jego agresywność wynika ze specyficznej biologii i późnego rozpoznawania. W związku z tym, rokowanie pacjentów jest wyjątkowo złe. 5-letnie przeżycia w przebiegu gruczolakoraka trzustki wynoszą około 6–10%. Na chwilę obecną jedynie kompletna resekcja chirurgiczna nowotworu gwarantuje znaczącą poprawę przeżycia chorych. Dotychczas nie wyjaśniono w pełni biologii rozwoju gruczolakoraka trzustki. Wydaje się jednak, że istnieje kilka fenotypów tego nowotworu. Z tego powodu prognozy dla indywidualnych pacjentów na początku leczenia są wysoce niepewne. Wobec powyższego, należy podkreślić znaczenie zarówno badań klinicznych, jak i podstawowych, które pozwoliłyby na standaryzację biomarkerów wpływających na długoterminowe rokowania. Istnieje coraz więcej dowodów na to, że biomarkery, takie jak CA19-9 i CA125, nie tylko odzwierciedlają obecność samego guza, ale również stanowią „wskazówkę” dotyczącą jego fenotypu, a tym samym jego agresywności. Cel: Celem pracy była przedoperacyjna ocena poziomu powszechnie stosowanych biomarkerów nowotworowych i ich wpływu na ogólną przeżywalność pacjentów. Materiały i metody: Przeprowadzono analizę retrospektywną danych dotyczących 129 pacjentów przyjętych do naszej Kliniki z powodu rozpoznania raka trzustki. W dniu przyjęcia wszyscy chorzy mieli zmierzony poziom: CA19-9, CA125, CEA i CA15-3. Ogólne przeżycie (ang. overall survival; OS) zostało zdefiniowane jako czas upływający od dnia przyjęcia do dnia zgonu. Opracowano krzywe Kaplana-Meiera dla wszystkich potencjalnych czynników oraz zastosowano model regresji Coxa do przeprowadzenia analizy wieloczynnikowej. Wyniki: Do analizy włączono 129 pacjentów o średniej wieku równiej 62 lata. Łącznie 95 z nich miało nieresekcyjnego guza, a 34 poddano operacji z zamiarem wyleczenia. Ogółem analizowana grupa chorych charakteryzowała się medianą przeżycia wynoszącą 7 miesięcy i 12 dni. Skumulowane wskaźniki przeżycia rocznego, 2-letniego i 4-letniego wynosiły odpowiednio: 35%, 16% i 15%. W analizie jednoczynnikowej czynniki, takie jak: wiek >= 60 lat, nieresekcyjny guz, CA19-9 >= 200, CA125 >= 20 i stosunek neutrofilów do limfocytów (ang. Neutrophile to Lymphocyte Ratio; NLR) >= 5, wiązały się z niższą medianą OS. W analizie wieloczynnikowej stwierdzono, że trzy czynniki: CA19-9 >= 200, CA125 >= 20 i wiek >= 60 lat, są istotne statystycznie. W dalszej analizie wykazano, że pacjenci wykazujący je wszystkie charakteryzowali się najniższą medianą przeżycia (OS), wynoszącą 89 dni. Mediana przeżycia dla pozostałych pacjentów to zaś 235 dni (p = 0,02 dla testu log-rank). Wnioski: Przeprowadzone badanie dostarcza dowodów na znaczący wpływ przedoperacyjnych poziomów CA19-9 i CA125 na długoterminowe przeżycie pacjentów. Co ciekawe, w grupie naszych pacjentów korelacja biomarkerów z OS była ściślejsza niż pomiędzy resekcyjnością a OS. Niniejsze badania mają jednak pewne ograniczenia dotyczące, np. braku danych o zastosowanym schemacie chemioterapii, chorobach współistniejących itp. Ostatnio przeprowadzone badania dotyczące udziału mucyn w rozwoju raka trzustki stanowią niejako „molekularne” umocowanie dla poczynionych ostatnio badań klinicznych.