Przywództwo Niemiec w Unii Europiejskiej w świetle teorii ról społecznych oraz wybranych działań militarnych

Pojęcie przywództwa w naukach o stosunkach międzynarodowych często definiowane jest w kategorii hegemonii, dominacji i mocarstwowości. W prezentowanym artykule przedstawiono odmienną koncepcję przywództwa kooperatywnego, opierając ją na podejściu interakcyjnym opisanej wcześniej teorii ról społecznych. Przyjęte rozumienie przywództwa zakłada, iż dane państwo odgrywając rolę lidera, opiera swoje działania na współpracy z grupą innych państw, a jednocześnie kieruje ich zachowaniem dla realizacji szczególnych celów przez określony czas. Przyjęte ramy teoretyczne pozwoliły na szczegółową analizę problemu przywództwa Niemiec w Unii Europejskiej, szczególnie w zakresie działań dyplomatycznych w ramach inicjowanych formatów minilateralnych. Celem artykułu było zdefiniowanie głównych determinantów roli Niemiec jako lidera UE, który swoje przewodnictwo opiera na ścisłej kooperacjiminilateralnej z poszczególnymi państwami członkowskimi. Minilateralizmzostał zdefiniowany w 2009 r. przezMoisésaNaíma. Autor określił tę formę współpracyjako najmniejszą z możliwych liczbę państw, dzięki której można uzyskać jak największy wpływ na rozwiązanie danego problemu.W artykule przedstawiono minilateralizm jako narzędzie legitymizacji przywództwa. Wykorzystując w badaniach metodę porównawczą oraz studium przypadku zweryfikowano główne założenia i potwierdzono, iż miernikiem przywództwa kooperatywnego Niemiec jest zdolność udziału w koalicjach oraz postrzeganie tego państwa jako atrakcyjnego koalicjanta. We wszystkich wskazanych formatach minilateralnych (projekty WPBiO w ramach sojuszu z Francją; Trójkąt Weimarski; Grupa Normandzka; format E3+3) uwaga została skoncentrowana między innymi na kształtowaniu się przywódczej roli Niemiec.

The concept of leadership in international relations studies is often defined in terms of hegemony, domination and superpower. This article presents a different concept of cooperative leadership, basing it on the interactive approach of the social role theory. Adopted understanding of leadership assumes that a given country, while playing the role of a leader, bases its actions on cooperation with a group of other countries, and at the same time directs their behavior to achieve specific goals for a specified period of time. The adopted theoretical framework allowed for a detailed analysis of the problem of Germany's leadership in the European Union, especially in the field of diplomatic activities within the framework of the initiated mini-lateral formats. The aim of the article was to define the main determinants of the role of Germany as the EU leader, which bases its presidency on close minilateral cooperation with individual member states. Minilateralism was defined in 2009 by Moisés Naím. The author defined this form of cooperation as the smallest possible number of countries, thanks to which one can gain the greatest possible influence on solving a given problem. The article presents minilateralism as a tool for legitimizing leadership. Using the comparative method and a case study in the research, the main assumptions were verified, and it was confirmed that the measure of Germany's cooperative leadership is the ability to participate in coalitions and the perception of this country as an attractive coalition partner. In all the indicated mini-lateral formats (CSDP projects as part of the alliance with France; Weimar Triangle; Channel Group; E3 + 3 format), attention was focused, among others, on shaping the leadership role of Germany.