4-Toliloamina (p-toluidyna) ma postać białych, połyskujących płatków. Substancja ta jest wytwarzana i/lub importowana do Europejskiego Obszaru Gospodarczego w ilości 1 000 ÷ 10 000 t/rok. Związek jest używany jako półprodukt w syntezach substancji organicznych, m.in. przy produkcji: barwników, żywic jonowymiennych, pestycydów oraz farmaceutyków. Około 1 000 t 4-toliloaminy/rok stosuje się do produkcji pestycydów, m.in. insektycydu o nazwie Fipronil oraz fungicydu Tolylfluanid. Substancja jest stosowana także w laboratoriach jako odczynnik do wykrywania: ligniny, nitrylu oraz floroglucynolu. W projekcie dyrektywy ustanawiającej 5. wykaz wskaźnikowych dopuszczalnych wartości narażenia zawodowego zamieszczono wartości dla 4-toliloaminy na poziomie: OEL (TWA) – 4,46 mg/m3 , STEL – 8,92 mg/m³ . Wartość średnia ważona jest dwukrotnie mniejsza od obowiązującej wartości NDS dla 4-toliloaminy w Polsce – 8 mg/m³ . Podczas narażenia zawodowego na 4-toliloaminę duże znaczenie ma droga inhalacyjna i skórna. Według danych o narażeniu na 4-toliloaminę uzyskanych od Głównego Inspektora Sanitarnego za 2017 i 2018 r., nie odnotowano w warunkach zawodowych przekroczenia obowiązującej wartości NDS (8 mg/m³ ). 4-Toliloamina jest klasyfikowana jako substancja działająca toksycznie po połknięciu, przez drogi oddechowe i w kontakcie ze skórą, działająca drażniąco na oczy oraz uczulająca w kontakcie ze skórą. Ponadto 4-toliloaminę zaklasyfikowano jako substancję rakotwórczą kategorii zagrożenia 2., czyli substancję, co do której podejrzewa się, że jest rakotwórcza dla człowieka. Na podstawie dostępnych danych wykazano, że krytycznymi skutkami narażenia na 4-toliloaminę są krew (methemoglobinemia) i wątroba. Podstawą do wyliczenia wartości NDS było działanie methemoglobinotwórcze 4-toliloaminy odnotowane w badaniu na szczurach Wistar, którym podawano związek z paszą o zawartości 4 lub 14% tłuszczu, w dawkach: 0; 40; 80 lub 160 mg/kg mc./dzień przez 1- i 3-miesiące. 4-Toliloamina powodowała u zwierząt narażanych istotny statystycznie, w porównaniu do zwierząt z grupy kontrolnej, wzrost poziomu methemoglobiny we krwi. Przyjmując za wartość LOAEL dawkę 40 mg/kg mc./dzień wyliczono z niej wartość NDS. Na podstawie wyników przeprowadzonych obliczeń zaproponowano dla 4-toliloaminy wartość NDS na poziomie 4,46 mg/m³ (tj. takim jaki jest podany w projekcie dyrektywy ustanawiającej 5. wykaz wskaźnikowych dopuszczalnych wartości narażenia zawodowego zgodnie z dyrektywą 98/24/WE). Wartość NDSCh zaproponowano na poziomie 8,8 mg/m³ . Ustalona wartość NDSCh powinna zabezpieczyć pracowników przed możliwym podrażnieniem oczu. Ze względu na działanie drażniące 4-toliloaminy na oczy zaproponowano oznakowanie związku literą „I” (substancja o działaniu drażniącym), a ze względu na wartość LD50 po podaniu na skórę królika wynoszącą 890 mg/kg mc. – opatrzenie informacją o wchłanianiu przez skórę („skóra” – wchłanianie substancji przez skórę może być tak samo istotne, jak przy narażeniu drogą oddechową). 4-Toliloamina zgodnie z klasyfikacją zharmonizowaną została zaklasyfikowana jako substancja działająca uczulająco na skórę, dlatego zaproponowano wprowadzić również oznakowanie literą „A” – substancja o działaniu uczulającym. Działanie uczulające na skórę wykazano u świnek morskich oraz ludzi uczulonych na p-fenylenodiaminę, u których odnotowano reakcję krzyżową na 2-procentową 4-toliloaminę. Zaproponowano pozostawić zalecaną wartość dopuszczalnego stężenia w materiale biologicznym (DSB) dla 4-toliloaminy na poziomie ustalonym dla związków methemoglobinotwórczych, tj. 2% methemoglobiny we krwi. Zakres tematyczny artykułu obejmuje zagadnienia zdrowia oraz bezpieczeństwa i higieny środowiska pracy będące przedmiotem badań z zakresu nauk o zdrowiu oraz inżynierii środowiska.
4-Aminotoluene (p-toluidine) has the form of white, lustrous plates or leaflets with a characteristic wine-like odour. The substance is manufactured and / or imported into the European Economic Area in the amount of 1000–10.000 t / year. Five registrants from Germany registered the substance on ECHA’s website. 4- Aminotoluene is used as an intermediates in the manufacture of many dyes, resins, pesticides, pharmaceuticals and in the synthesis of organic chemicals. About 1000 t of 4-aminotoluene / year is used for the production of pesticides, including an insecticide called Fipronil and a fungicide Tolylfluanid. The substance is also used in laboratories as a reagent for lignin, nitrile and phloroglucinol. 4- Aminotoluene is included in draft Directive (Chemical Agents Directive 98/24 / EC) establishing the 5th list of indicative occupational exposure limit values with values: OEL: 4.46 mg / m³ ; STEL: 8.92 mg / m³ , much lower than the obligatory MAC value at 8 mg/m³ in Poland therefore the monograph with the hygienic standard proposal has been developed again. As far as occupational exposure to 4-aminotoluene (production and use) is concerned, the route of exposure is significant: inhalation and dermal contact. Taking into consideration health effects, 4-aminotoluene is classified as toxic by inhalation, in contact with the skin and if swallowed, irritating to eyes, sensitising by skin contact and carcinogenic cat. 2 (suspected of causing cancer). A review of scientific literature showed that exposure to 4-aminotoluene affects blood (methemoglobin inducer) and the liver. The basis for calculating the proposed MAC value was the methaemoglobinogenic effect of 4-aminotoluene recorded in a 1- and 3-month study on Wistar rats, which were given 4-aminotoluene with feed containing 4% or 14% fat, in doses: 0; 40; 80 or 160 mg/kg/day. 4-Aminotoluene caused statistically significant, dose-related increases in the level of methaemoglobin in the blood compared to control animals. Based on the above effect, the 40 mg / kg / day dose was taken as the LOAEL value and the OEL value was calculated from it. It was proposed to adopt an OEL value of 4-aminotoluene at 4.4 mg /m³ , i.e. as it is in the draft directive establishing the 5th list of indicative occupational exposure limit values according to Directive 98/24 / EC. The instantaneous value of OELs was proposed at the level of 8.8 mg/m³ . This value should protect employees against possible eye irritation. Due to the eye irritation of 4-aminotoluene, it was proposed to label the compound with the letter “I” (irritant), and because of the LD50 after administration to the skin of a rabbit of 890 mg/kg. – information on skin absorption (‘skin’ – absorption of the substance through the skin may be just as important as when inhaled). 4-Aminotoluene according to the harmonized classification was classified as a skin sensitiser, therefore it was proposed to introduce the notation with the letter “A” – a substance with sensitizing effect. Skin sensitization has been demonstrated in guinea pigs and in people allergic to p-phenylenediamine, in which a cross reaction to 2% 4-aminotoluene has been reported. It was proposed to leave the limit value as admissible concentration in biological material (DSB) at the level recommended for methaemoglobinogenic substances, i.e. 2% of methaemoglobin in the blood. This article discusses the problems of occupational safety and health, which are covered by health sciences and environmental engineering.
