Cisplatyna : zastosowanie wysokosprawnej chromatografii cieczowej do oznaczania w powietrzu na stanowiskach pracy

Leki cytostatyczne są specyficzną grupą leków stosowanych w chemioterapii, których szkodliwe działanie na pacjentów poddawanych leczeniu jest stosunkowo dobrze poznane. Brak jest jednak danych o szkodliwych skutkach oddziaływania tych substancji chemicznych na osoby narażone podczas przygotowywania i stosowania cytostatyków. Celem badań było opracowanie metody umożliwiającej oznaczanie frakcji wdychalnej aerozolu cisplatyny (CP) w powietrzu środowiska pracy na poziomie 0,2 ug/m3, tj. około 1/10 proponowanej przez American Conference of Governmental Industrial Hygienists (ACGIH) wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS), która wynosi 2 ug/m3. Metoda polega na wyodrębnieniu frakcji wdychalnej aerozolu cisplatyny (CP) z powietrza na filtrze z włókna szklanego, ekstrakcji analitu wodą destylowaną, a następnie, po przeprowadzeniu w pochodną z dietylotiokarbaminianem sodu (NaDDTC), analizie chromatograficznej otrzymanego roztworu. Do oznaczania zastosowano metodę wysokosprawnej chromatografii cieczowej z detekcją ektrofotometryczną. Analizy prowadzono w układzie faz odwróconych (faza ruchoma – metanol: woda) z zastosowaniem kolumny analitycznej wypełnionej modyfikowanym żelem krzemionkowym (C18). Na podstawie wyników przeprowadzonych badań ustalono zakres pomiarowy metody 0,03 ÷ 10 µg/ml, co dało 0,18 ÷ 62,5 µg/m3 przy pobieraniu 960 l oraz 0,25 ÷ 83,3 µg/m3 przy pobieraniu 720 l powietrza. W tym zakresie pomiarowym uzyskana krzywa kalibracji miała przebieg liniowy, o czym świadczy współczynnik regresji na poziomie 0,996. Całkowita precyzja badania wynosiła 6,25%, a niepewność rozszerzona metody była na poziomie 27,71. Uzyskane wyniki i parametry walidacyjne potwierdzają przydatność nowo opracowanej metody oznaczania cisplatyny do oznaczania stężeń tej substancji chemicznej w powietrzu na stanowiskach pracy w celu oceny narażenia zawodowego w szerokim zakresie stężeń 0,03 ÷ 10 µg/ml. Opracowana metoda oznaczania została zapisana w postaci procedury analitycznej (zamieszczonej w załączniku) w zakresie pomiarowym 0,03 ÷ 0,5 µg/ml, co odpowiada 0,1 ÷ 1,6 wartości NDS przy pobieraniu 960 l powietrza oraz 0,125 ÷ 2 wartości NDS przy pobieraniu 720 l powietrza.

Cytostatic drugs are a specific group of chemotherapy drugs whose toxicity for patients undergoing treatment is reasonably well understood. However, there is no data on the harmful effects of the impacts of these chemicals on exposed persons during preparation and application of anticancer drugs. The aim of this study was to develop a method for determining an inhalable aerosol fraction of cisplatin in workplace air at the level of 0.2 mg/m3, which is 1/10 of allowable concentration level of 2 ug/m3proposed by the ACGIH.This method is based on sampling of inhalable fraction of cisplatin from the air on the filter glass fiber. After extracting with distilled water, derivative with sodium diethyldithiocarbamate (NaDDTC) was analyzed with high performance liquid chromatography with spectrophotometric detection. Analysis was performed on reverse phase (mobile phase– methanol: water) using an analytical column with modified silica gel column (18). On the basis of performed studies, measuring range of 0.03–10 mg/ml was determined which gave 0.18–62.5 ug /m3when downloading 960 L of air and 0.25–83.3 ug/m3when downloading 720 L of air. The resulting calibration curve was linear as demonstrated by the regression coefficient of 0.996. The overall precision of the study was 6.25% and expanded uncertainty of the method was 27.71.The results and validation parameters confirm the usefulness of newly developed method for determining cisplatin to determine concentrations of this substance in workplace air to evaluate occupational exposure in a wide concentration range of 0.03–10 ug/ml. The developed method of determining cisplatin in workplace air has been recorded as an analytical procedure for measuring range of 0.03–0.5 mg/ml which corresponds to 0.1–1.6 NDS value when downloading the 960 L of air and from 0.125–2 when downloading 720 L of air.