Structure, physico-chemical properties, and potential uses of amaranth starch

The potential uses of amaranth (Amaranthus hypochondriacus) starch from the species grown in Poland were recognized by determining the basic physico- chemical properties and functionality in mayonnaise and glue systems. Rheological methods, scanning electron microscopy, and light microscopy were employed in the analysis of isolated starch. When used in low-fat mayonnaise formulas, the amaranth starch gave them excellent organoleptic qualities, but rather poor rheological stability. The amaranth starch also showed great use value as a major component of corrugated-board glues.

Celem pracy było poznanie podstawowych właściwości fizykochemicznych, mikrostruktury i możliwości zastosowania skrobi Amaranthus hypochondriacus gatunku uprawianego w Polsce. Metoda Myersa i Foxa umożliwiła wyizolowanie z nasion amarantusa skrobi 0 bardzo wysokim stopniu czystości, o niskiej zawartość tłuszczu (0.27%) i białka (0.53%), w postaci bardzo małych, niezwykle wyrównanych pod względem wielkości ziarenek skupionych w większe aglomeraty liczące kilka tysięcy pojedynczych granulek (fot. 1-3). Należy zwrócić uwagę na bardzo niską zawartość amylozy co pozwala zakwalifikować tę skrobię do gatunków woskowych. Skleikowana skrobia amarantusa wykazuje wysoką rozpuszczalność i stosunkowo niską siłę pęcznienia (tab. 1). Przebieg kleikowania charakteryzuje się niską temperaturą kleikowania w połączeniu z dużą stabilnością reologiczną podczas inkubacji i schładzania (rys.1). Skrobia amarantusa reaguje na zmiany temperatury słabiej niż skrobia kukurydziana i nie wykazuje tendencji do żelowania w całym zakresie pomiarowym (rys. 2). Takie zachowanie może być bardzo pożądaną cechą, zwłaszcza w przemyśle spożywczym. Zmiany struktury kleików podczas ogrzewania przedstawione na fot. 4 (SEM) i fot. 5 (LM) potwierdzają łatwość kleikowania skrobi amarantusa. Zbadano przydatność skrobi amarantusa jako środka zagęszczająco-stabilizującego w produkcji majonezów nisko-tłuszczowych i stwierdzono, że nadaje im znakomite własności sensoryczne nie zapewniając jednak trwałości reologicznej (rys. З i 4). Bardzo mały i wyrównany rozmiar ziarenek zasugerował możliwość niespożywczego wykorzystanie skrobi amarantusa. Uzyskane wyniki (tab. 2) potwierdziły, że w postaci natywnej stanowi ona doskonały surowiec do produkcji kleju do tektury falistej (opakowania biodegradowalne).