„Niewidzialne dzieci” – o sytuacji społecznej dzieci osób pozbawionych wolności

Dzieci osób pozbawionych wolności w Polsce są pomijane nie tylko przez teoretyków, ale również przez praktyków związanych z pedagogiką resocjalizacyjną. Wciąż brak jest badań, które diagnozowałyby ich sytuację społeczną oraz działań wspierających tą zaniedbaną przez instytucje pomocowe grupę, co czyni dzieci osób pozbawionych wolności„niewidzialnymi”. Dlatego też celem badań jakościowych, które przeprowadziłam w latach 2013–2014 było zdiagnozowanie sytuacji społecznej rodziny, w tym i dzieci osób pozbawionych wolności. Zrealizowałam wywiady pogłębione zarówno z żonami, jak i partnerkami skazanych (32 osoby), jak i ich dziećmi (12 osób) w ich miejscu zamieszkania. Badane rodziny podzieliłam na takie, które nadal utrzymywały kontakt z uwięzionym, jak i tymi rodzinami, które go zaprzestały. Skazani mężowie/partnerzy i ojcowie, odbywali karę w różnego rodzaju typach i rodzajach zakładów karnych. Próba badawcza dobrana była w sposób zróżnicowany, tak by uchwycić zmienność sytuacji społecznej rodzin, Wybrane rodziny charakteryzowały się również różnorodnym usytuowaniem społecznym. Pozwoliło mi to wyróżnić oraz scharakteryzować trzy typy sytuacji społecznej w której funkcjonują rodziny osób pozbawionych wolności, w tym i dzieci: (1) Sytuację społeczną rodziny skoncentrowanej na wspieraniu procesu resocjalizacji skazanego, (2) Sytuacje społeczną rodziny sprionizowanej, pozostającej w opozycji do procesu resocjalizacji skazanego, (3) Sytuację społeczną rodziny skoncentrowanej na rekonstrukcji własnego otoczenia społecznego.

Children of prisoners in Poland are ignored not only by researchers, but also by the practitioners connected with resocialization. There is still lack of research which would diagnosis social situation of prisoners children and institutions which would support and help them. All of this makes children of prisoners “invisible”. That’s why the main aim of my qualityresearches, which I had conducted in years 2013–2014 was diagnosed the social situation of prisoners families, including their children. I had realized interview both with prisoners wife’s and life partners (32 persons) and their children (12 persons), in the place of their residence. I divided tested families on such which have contact with convicted and such which hadn’tcontact with him. Convicted husbands/ life partners and fathers were held in different kinds and types of prisons. The research sample were selected in differential way to capture the variability of the families social situation. Selected families were also in different social position. This allowed me to distinguish and characterize the three types of social situation inwhich are the families of prisoners, including children: (1) The social situation of the family focused on supporting the resocialization of the prisoners, (2) The social situation of the prisonized, which is in opposite to the process of resocialization, (3) social situation of the family focused on the reconstruction of their own social environment.