Aktualne problemy czasopism naukowych w Polsce

Czasopisma naukowe są i zapewne pozostaną podstawowym kanałem komunikacji naukowej. W naukach społecznych i humanistycznych nie wyeliminują one jednak ani nie zmarginalizują książek (monografii). Uznając konieczność pomiaru efektów badań naukowych w postaci list i punktów, należy dążyć przynajmniej do osłabienia negatywów zarówno punktozy, jak i impaktozy. Publikowanie w prestiżowych anglojęzycznych międzynarodowych czasopismach jest ważne dla udziału w międzynarodowej nauce, niemniej jednak – zwłaszcza w odniesieniu do nauk humanistycznych i społecznych, dotyczących kultury i społeczeństwa – należy wspierać dobre czasopisma w języku polskim. Brak wyraźnych argumentów za biurokratycznym przypisywaniem dyscyplin naukowych do czasopism na ministerialnej liście, a wielodyscyplinarne czasopisma powinny być wspierane. Otwarty dostęp do czasopism naukowych ma zalety, ale budzi obawy o równość dostępu autorów z mniej zamożnych krajów oraz o jakość. Drapieżne czasopisma, jako zjawisko patologiczne, należy zwalczać wspólnym wysiłkiem środowiska naukowców, wydawców i państwa. Czasopisma naukowe w dziedzinach nauk społecznych i humanistycznych mogłyby przyjmować krótsze, syntetyczne teksty, zważywszy na rolę monografii w tych naukach.

Scientific journals are and probably will remain the key research communication channel. In the social sciences and humanities, journals will not eliminate or marginalize books (monographs). Although measuring research results by means of lists and points is probably necessary, attemptsshould be made to at least counteract the downsides of running after points and impactitis. Publishing in prestigious international journals in English is important for participation in international research, but good journals in Polish should also be supported, especially those focused on the social sciences and humanities and addressing issues associated with culture and society. There are no strong arguments for the bureaucratic assigning of scientific disciplines to journals on the Minister’s list, and multidisciplinary journals should be supported. Open access to scientific journals has advantages, but it raises concerns about equal access of authors from poorer countries, and about quality. The joint efforts of researchers, publishers and governments are needed to fight against the pathology of predatory journals. Scientific journals in the field of the social sciences and humanities could accept shorter, concise texts, taking the role of books in these sciences into account.