Katolicka społeczność Gdańska w świetle ksiąg metrykalnych z drugiej połowy XVIII wieku. Nowe spojrzenie na przemiany demograficzne w wielowyznaniowym, protestanckim ośrodku

W artykule niniejszym postuluje się rewizję dotychczasowych ustaleń odnośnie do przemian demograficznych w nowożytnym Gdańsku, opracowanych przed blisko trzydziestu laty przez zmarłego przedwcześnie w 1989 r. gdańskiego badacza, Jana Baszanowskiego, a zawartych w wydanej pośmiertnie monografii jego autorstwa. Wyliczenia te, oparte wyłącznie na sporządzanych przez miejskie agendy tabelach ruchu naturalnego, powinny być porównane z wpisami w zachowanych stosunkowo dobrze dla okresu nowożytnego księgach metrykalnych z parafii gdańskich (tak ewangelickich, jak i katolickich). Analiza ksiąg metrykalnych dostarczy przy okazji wielu dodatkowych danych. Nie kwestionując zarysowanych w ustaleniach Baszanowskiego ogólnych trendów statystycznych, uznaje się za absolutnie konieczny powrót do badań nad demografią Gdańska i innych ośrodków Prus Królewskich.

This article postulates revising the previous arrangements for demographic change in modern Gdańsk, which were devised nearly 30 years ago by the Gdańsk researcher Jan Baszanowski, who died prematurely in 1989, and which appeared in a posthumously-published monograph. Baszanowski’s calculations, based only on tables of vital statistics drawn up by municipal agencies, should be compared with entries in the registers (relatively wellpreserved for the modern period) from Gdańsk parishes (both Protestant and Catholic). Analysis of the registers will also provide new data. Without questioning the general statistical trends outlined in Baszanowski’s findings, it is absolutely imperative to return to research on the demography of Gdańsk and other cities in Royal Prussia.