Godność ludzka w hierarchii wartości podstawowych społeczeństwa polskiego w świadomości młodzieży licealnej i akademickiej. Studium socjologiczne.

W artykule tym prezentuję wyniki moich badań socjologicznych, które ukazują postawy i oceny jako składniki świadomości, licealistów i studentów wobec miejsca godności człowieka w hierarchii wartości podstawowych uznawanych i realizowanych oraz wobec wartości postulowanych przez młodzież do akceptacji i realizacji w społeczeństwie polskim. Do wartości podstawowych respondenci włączają też godność osobową człowieka. Badania te zrealizowałem w 2011 roku wśród 456 licealistów w Kaliszu i wśród 426 studentów uniwersytetu w Poznaniu. W całej zbiorowości było 508 kobiet i 374 mężczyzn. Badania wykazały, że dzisiejsza polska młodzież w zdecydowanej większości (80%) godność człowieka postrzega jako wartość podstawową, która jest konieczna w osobistym i społecznym życiu ludzi. Jednocześnie młodzież badana wie, że godność ta nie jest wartością stałą w życiu każdego człowieka, gdyż ciągle zagrażają jej różne czynniki, zaniżają jej znaczenie lub powodują zanikanie. Respondenci zaznaczają, że niektórzy Polacy nie dostrzegają w godności ludzkiej wartości podstawowej, lekceważą jej rolę i znaczenie we własnym życiu indywidualnym i społecznym. Respondenci chcą, żeby godność ludzka odzyskała właściwe miejsce w hierarchii wartości podstawowych i uroczystych, uznawanych i realizowanych w polskim społeczeństwie. Godność zapewnia ludziom wolność osobistą, poczucie własnej wartości i bezpieczeństwa, właściwych relacji z innymi osobami i grupami społecznymi, nadaje sens ich życiu. Troszcząc się o własną godność, jednostka powinna także akceptować i szanować godność osobową każdego człowieka.

In this article, I present the result of my sociological research, which shows the attitudes and assessments, as components of consciousness, of high school students and university students as to the place of human dignity in the hierarchy of basic values recognized and implemented, and of the values postulated by young people for acceptance and implementation in Polish society. The respondents include human dignity within basic values. I carried out these studies in 2011 among 456 high school students in Kalisz and among 426 university students in Poznan. The total number of the respondents was 508 women and 374 men. The research shows that today’s Polish youth in the predominant majority (80%) perceives human dignity as a basic value which is necessary in the personal and social life of people. At the same time, the youths in the study know that human dignity is not a permanent value in the life of every human being, because it is constantly threatened by various obstacles that underestimate its meaning or cause its disappearance. The respondents also point out that some Poles do not perceive basic values in human dignity, they neglect its role and significance in their individual and of the social lives. The respondents want human dignity to regain its rightful place in the hierarchy of the basic and solemn values, recognized and implemented in the Polish society. Dignity guarantees people personal freedom, self-esteem and security, correct relationships with other people and social groups, gives meaning and purpose to their lives. Individuals, caring for their own dignity, should also accept and respect the personal dignity of every human being.