Księgozbiór biskupa warmińskiego Jana Dantyszka – woluminy zachowane w Bibliotece „Hosianum” w Olsztynie

Bishop Jan Dantyszek played a major role in the process of bringing Polish culture into the European mainstream. He possessed an impressive book collection which testified to his extensive interests. Over the centuries, the bishop’s collection was dispersed. Some of the volumes found their way to the Jesuit college in Braniewo, from where they were taken to Sweden in the 17th century. In the 19th century many books were transferred to the cathedral library in Frombork, and from there, after World War II, to the Library of the Warmian Theological Seminary “Ho-sianum” in Olsztyn. Books with Bishop Dantyszek’s ownership marks are found today in vari-ous libraries, mainly in Poland, Sweden, Germany and Russia. In Poland the largest number of prints from the bishop’s library have been preserved in the Library of the Warmia Metropolitan Seminary “Hosianum” in Olsztyn (eighteen). This article analyses their content, binding and history. These are theological, philosophical and legal works as well as historical ones and those concerning ancient writers. They have the bishop’s ownership marks in the form of his own sig-natures, ex-librises and superex-librises which are among the most beautiful Polish bookplates of the Renaissance period.

Biskup Jan Dantyszek odegrał dużą rolę w procesie włączania kultury polskiej w nurt europejski. Posiadał on okazały księgozbiór, który świadczył o jego rozległych zainteresowaniach. Zbiory biskupie w ciągu wieków uległy rozproszeniu. Część woluminów znalazła się w kolegium jezuickim w Braniewie i stamtąd została wywieziona do Szwecji w XVII w. Sporo książek przeszło w XIX w. do biblioteki katedralnej we Fromborku, a stamtąd po II wojnie światowej do Biblioteki Warmińskiego Seminarium Duchownego „Hosianum” w Olsztynie. Książki ze znakami własnościowymi biskupa Dantyszka spotyka się dziś w różnych bibliotekach, głównie polskich, szwedzkich, niemieckich i rosyjskich. W Polsce najwięcej druków z biblioteki biskupiej zachowało się w Bibliotece Wyższego Seminarium Duchownego Metropolii Warmińskiej „Hosianum” w Olsztynie (osiemnaście). Niniejszy artykuł analizuje ich zawartość treściową, oprawy oraz dzieje. Są to dzieła teologiczne, filozoficzne i prawnicze oraz historyczne i do-tyczące pisarzy starożytnych. Posiadają one znaki własnościowe biskupa w postaci jego własnoręcznych podpisów, ekslibrisów i superekslibrisów, należących do najpiękniejszych polskich księgoznaków doby renesansu.