Bestie i ludzie. „Wilkołak” Adriana Panka i figura „hitlerowskiego psa” a semiotyka komunikacji

W organizacji hitlerowskich obozów koncentracyjnych ważną rolę pełniły psy strażnicze i tropiące. Acz wszechobecne w świadectwach więźniów jako budzące przerażenie bestie, to w kulturowej świadomości występują jedynie jako złowrogi ornament obozowej scenerii. Podobnie marginalne miejsce zajmuje figura „hitlerowskiego psa” w tekstach polskiej kultury popularnej. Autor opracowania stawia sobie za cel bliższe przyjrzenie się temu motywowi w zbiorowej świadomości, a zwłaszcza w polskiej twórczości filmowej. Przybliża też system, w obrębie którego wykorzystywano psy. Asumpt do tych rozważań daje osadzony fabularnie w pookupacyjnej rzeczywistości interesujący film Adriana Panka „Wilkołak” z 2018 roku. Czerpiący z estetyki horroru i baśni, historyczny obraz wykorzystuje kulturowe konotacje figury obozowego psa dla ukazania uniwersalnych prawd o ludzkiej kondycji.

Guard and hunting dogs played an important role in the organization of Nazi concentration camps. Although ubiquitous in the prisoners’ testimonies as terrifying beasts, they only appear in the cultural consciousness as an ominous ornament of the camp scenery. The figure of the „Nazi dog” occupies a similarly marginal place in the texts of Polish popular culture. The author of the study aims to take a closer look at this motif in collective consciousness, and especially in Polish filmmaking. It also introduces the system in which dogs were used. Embedded in the post-occupational reality, the interesting film by Adrian Panek, ‚The Werewolf’, gives rise to these considerations. Drawing on the aesthetics of horror and fairy tales, this historical image uses the cultural connotations of the figure of a camp dog to show universal truths about the human condition.