Rola rodzinnych gospodarstw rolnych w rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich w Polsce: stan i perspektywy

W artykule przedstawiono rolę gospodarstw rodzinnych w rozwoju obszarów wiejskich w Polsce. Analiza wykazała, że Polska jest doskonałym przykładem tego, jak kompleksowa polityka rozwoju obszarów wiejskich może prowadzić do udanej modernizacji rolnictwa. Badanie etapów formowania i aktualnego stanu rolnictwa rodzinnego w Polsce pozwoliło na zarysowanie kluczowych czynników jego rozwoju. Ustalono, że rodzinne gospodarstwo rolne pełni wzajemnie powiązane funkcje: komercyjno-produkcyjną, społeczną, środowiskową, kulturowo-cywilizacyjną i osadniczo-wiejską. Udowodniono, że rodzinne gospodarstwa rolne są dominującą siłą napędową rozwoju obszarów wiejskich oraz kształtowania bezpieczeństwa żywnościowego i środowiskowego oraz stabilności społeczno-ekonomicznej w Polsce. Mechanizm zarządzania rozwojem rolnictwa, zgodnie ze Wspólną Polityką Rolną (WPR) Unii Europejskiej (UE), oparty jest na kluczowych czynnikach zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich: gospodarczym, społecznym i środowiskowym, które zapewniają poprawę dobrostanu rolników i stabilności społeczno-ekonomicznej, ochrony środowiska i humanitarnego traktowania zwierząt gospodarskich. Zaproponowano pojęcie rozwoju obszarów wiejskich, które opiera się na rozwoju rolnictwa rodzinnego, co pozwoliło uwzględnić nie tylko zasady mechanizmu rynkowego, ale także ograniczy antropogeniczne oddziaływanie człowieka na przyrodę i przyczyni się do osiągnięcia równowagi społeczno-ekologicznej.

The article presents the role of family farms in the development of rural areas in Poland. The analysis has shown that Poland is an excellent example of how a comprehensive rural development policy can lead to a successful modernisation of agriculture. The study of the stages of the formation and current state of family farming in Poland enabled the author to outline key factors of its development. It has been established that a family farm has interrelated functions: commercial-production, social, environmental, cultural-civilisational, and settlement- rural. It has been proven that family farms are a dominant driving force behind rural development and the formation of food and environmental security and socio-economic stability in Poland. The mechanism for managing agricultural development, in line with the European Union’s (EU) Common Agricultural Policy (CAP), is based on the key factors of sustainable rural development: economic, social, and environmental, which ensure improved farmer welfare and socio-economic stability, environmental protection, and humane treatment of livestock. A concept of rural development was proposed, based on the development of family farming, which made it possible to take into account not only the principles of the market mechanism but also to reduce the anthropogenic impact of man on nature and to contribute to the achievement of socio-ecological balance.