Theory and practice of inventory pollutant emission from civilization-related sources: share of the emission harmful to health from road transport

The article presents authors’ generalization of the methods used for the inventory of pollutant emission from civilization-related sources. The study has been illustrated with results of an evaluation of the share of road transport in pollutant emission from civilization-related sources in Poland in 2015 with respect to the contribution of road transport to total pollutant emission. Official results of an inventory of the emission of substances harmful to health of living organisms, carried out by the National Centre for Emissions Management (KOBiZE) at the Institute of Environmental Protection – National Research Institute, have been presented. The said results are reported in the European Union. They pertain to the civilization-related sources classified as in SNAP (Selected Nomenclature for sources of Air Pollution). It has been found that among the most important environmental hazards related to the emission of substances harmful to health from civilization-related sources, road transport is chiefly accountable for nitrogen oxides emission; however, the national annual emission of nitrogen oxides in Poland has been decreasing from as long ago as 2007, in spite of a significant growth in the number and intensity of use of motor vehicles. The contribution of motorization to the air pollution with particulate matter is relatively small. Definitely, dusts are predominantly emitted by the power industry, especially the dispersed emission sources. Road transport has been found to emit particularly small quantities of one of the most harmful air pollutants, i.e. sulphur oxides. This has been achieved thanks to widespread introduction of low-sulphur fuels. Thanks to the introduction of unleaded fuels to general use, only trace influence of road transport on lead emission has been recorded.

W artykule przedstawiono autorskie uogólnienie metodyki stosowanej w inwentaryzacji emisji zanieczyszczeń ze źródeł cywilizacyjnych. Rozważania zilustrowano wynikami oceny transportu drogowego w emisji zanieczyszczeń ze źródeł cywilizacyjnych w Polsce w 2015 r. ze względu na udział transportu drogowego w całkowitej emisji zanieczyszczeń. Przedstawiono oficjalne wyniki inwentaryzacji emisji substancji szkodliwych dla zdrowia organizmów żywych, wykonanej w Krajowym Ośrodku Bilansowania i Zarządzania Emisjami Instytutu Ochrony Środowiska – Państwowego Instytutu Badawczego. Wyniki te są raportowane w Unii Europejskiej. Wyniki emisji zanieczyszczeń dotyczą źródeł działalności cywilizacyjnej zgodnie z klasyfikacją SNAP (Selected Nomenclature for sources of Air Pollution). Stwierdzono, że spośród najważniejszych zagrożeń środowiska w związku z emisją ze źródeł cywilizacyjnych substancji szkodliwych dla zdrowia transport drogowy jest przede wszystkim odpowiedzialny za emisję tlenków azotu, jednak krajowa emisja roczna tlenków azotu w Polsce już od 2007 r. zmniejsza się, mimo znacznego przyrostu liczby samochodów oraz intensyfikacji ich użytkowania Stosunkowo mały jest wkład motoryzacji w zanieczyszczenie powietrza cząstkami stałymi. Decydującym źródłem emisji pyłów jest energetyka, szczególnie rozproszone źródła emisji. Szczególnie mała jest emisja z transportu drogowego jednego z najpoważniejszych zanieczyszczeń powietrza – tlenków siarki. Osiągnięto to dzięki powszechnemu wprowadzeniu niskosiarkowych paliw. Śladowy jest również wpływ transportu drogowego na emisję ołowiu – dzięki wprowadzeniu do eksploatacji paliw bezołowiowych.