Niejednoznaczny fundament. Wokół romantyzmu Słowackiego

Artykuł koncentruje się na dyskusjach wokół romantyzmu w kulturze słowackiej. Wskazuje na monolityczne i pluralistyczne interpretacje romantyzmu na gruncie słowackiego literaturoznawstwa i rozróżnia dwa paradygmaty światopoglądowe – tradycjonalistyczny i progresywny – które w kulturze słowackiej prowadzą z romantyzmem dialog. Szczególnie Niejednoznaczny fundament. Wokół romantyzmu słowackiego 103 ważnym głosem w dyskusji jest esej Michala Chorvátha Romantyczne oblicze Słowacji z 1939 roku, który rozwija tezę o długim trwaniu romantyzmu w kulturze słowackiej. Autorka śledzi krytyczne spory o romantyzm, żywotne zwłaszcza w okresie międzywojennym, które traktują romantyzm nie tylko jako zjawisko estetyczne, ale także jako formację kulturową i światopoglądową.

The article focuses on an overview of the discussions around the meanings of romanticism in Slovak culture. It distinguishes “monolithic” and “pluralistic” romantic interpretations and confronts these models with world-view paradigms, namely “traditionalism” and “progressivism”. A key introduction to understanding the issue is Michal Chorváth’s essay Romantic face of Slovakia from 1939, probing a comprehensive recognition of the romantic heritage in Slovakia’s culture. The author follows critical disputes on romanticism, vital especially in the interwar period, treated romanticism not only as an aesthetic phenomenon, but also as a cultural and worldview formation. The article shows that traces of interwar discussions may be also found in polemics after 1989.