Issue of privileges in the social security system. Part 2

The author illustrates the issue of privileges for selected professional groups that entitle them, inter alia, to retire at an earlier age, based on the legal regulations in force. The purpose of the article is, in particular, to answer the main research question whether the privileged pension rights for selected professional groups are justified in the context of the principles laid down in the Constitution of the Republic of Poland. It also aims to demonstrate that such a wide range of privileges that exempt selected professional groups from the obligation to pay insurance premiums and entitle them to early retirement is a very costly and destructive factor for the entire system and for all the insured in the common pension scheme. The conclusions present the author’s views that inspire to revoke the majority of privileges and create a universal, uniform and coherent model of the social security system covering all professional groups. An exception in this area could only be particularly arduous or harmful working conditions that significantly affect health.

Autor obrazuje problematykę przywilejów dla wybranych grup zawodowych, uprawniających m.in. do wcześniejszej emerytury, na podstawie powoływanych regulacji prawnych. Celem artykułu jest w szczególności udzielenie odpowiedzi na główne pytanie badawcze, czy uprzywilejowane uprawnienia emerytalne dla wybranych grup zawodowych mają uzasadnienie w kontekście zasad określonych w konstytucji RP. Celem jest także wykazanie, że tak obszerny zakres przywilejów polegających na zwolnieniu wybranych grup zawodowych z obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie i uprawniających do wcześniejszej emerytury stanowi czynnik bardzo kosztowny i destrukcyjny dla całego systemu i dla ogółu ubezpieczonych w powszechnym systemie emerytalnym. W konkluzjach opracowania przedstawiono zapatrywania autora skłaniające do likwidacji większości powoływanych przywilejów i zbudowania powszechnego, jednolitego i spójnego modelu systemu zabezpieczenia społecznego, obejmującego wszystkie grupy zawodowe. Wyjątek w tym zakresie mogłyby stanowić jedynie szczególnie uciążliwe lub szkodliwe warunki pracy, znacząco wpływające na utratę zdrowia.