„Cyclopædia” Ephraima Chambersa – kompas sztuk i nauk

Artykuł poświęcony jest analizie metaforyki geograficznej użytej przez Ephraima Chambersa w jego Cyclopædia (1728). Angielski cyklopedysta dokonał nałożenia topiki geograficznej oraz kolonialnej na systemowe podziały świata wiedzy i nauki. Cyclopædia, tj. nowoczesna, osiemnastowieczna encyklopedia wyrastająca z ducha brytyjskiego empiryzmu ma nie tylko gromadzić dotychczasową wiedzę, jej istotniejszą cechą jest to, że musi orientować się również względem tego, co jeszcze nieznane, niepoznane. Połacie świata nieobjętego jeszcze poznaniem zostają w ten sposób usankcjonowane jako wewnętrzne terytoria przestrzeni encyklopedycznej.

The aim of this article is to analyze the geographical metaphors used in Ephraim Chambers’ Cyclopædia (1728). The English cyclopaedist combined the geographical and colonial rhetorical figures with the systematic divisions of knowledge and science. Cyclopædia, which is the modern 18th-century encyclopaedia rooted in the spirit of British empiricism, does not only collect the existing knowledge but also aims to reach out to what is yet unknown, unrecognized. Thus, the parts of the world which are unknown and unchartered become validated as internal territories of the encyclopaedic space.