Włodzimierz Gruszczyński - guru czy geniusz

Artykuł przedstawia postać i dzieło wybitnego Krakowianina - czołowego profesora Wydziału Architektury Politechniki Krakowskiej i Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Zaprezentowane pola jego aktywności to kreacje budynków i zespołów urbanistycznych - zrealizowanych i koncepcyjnych, ukazanych w szerokim spektrum graficznym, od fascynujących szkiców odręcznych rysowanych i malowanych, do pracowitych dokumentacji studialnych w odniesieniu do konkursów i projektów wystawowych - o problematyce rozpiętej od konserwatorstwa (projekt przekształcenia Krakowskiego Rynku, projekt przekształcenia Wawelskiego Wzgórza), aż do futurologii. Przeszedł życiową drogę ideowo-projektową od tożsamościowego regionalizmu (zwłaszcza ulubionego regionu Tatr, Skalnego Podhala, Zakopanego i Nowego Targu) - do ekstremalnego modernizmu budowli i miast. Swoje dokonania przekazywał w porywającej dydaktyce, poprzez ilustrowane krasomówcze wykłady oraz wnikliwe, bogate i asertywne dialogi z kolegami, asystentami i studentami. Bliską architekturze i urbanistyce, ale faktycznie odrębną dziedziną jego czynnych zainteresowań - było programowe malarstwo krajobrazowe na pograniczu abstrakcji. Używając techniki tempery na kartonie, wytworzył absolutnie oryginalny i silnie rozpoznawalny styl cechujący się znaczną dynamiką i twórczą odwagą. Autor artykułu znał profesora od swego dzieciństwa, był jego studentem, magistrantem, doktorantem, asystentem w Uczelni i autorem szeregu publikacji naukowych z nim związanych. Poniższe informacje i uwagi są wynikiem: osobistej znajomości wielu opisywanych dzieł i ich tworzenia, studiów literaturowych, kontaktów z istotnymi osobami, wreszcie własnych interpretacji i ocen.

The article presents the character and work of an outstanding citizen of Krakow - a leading professor of the Faculty of Architecture of the Cracow University of Technology and the Academy of Fine Arts in Krakow. The fields of his activity that have been presented here include designs of buildings and urban complexes - both built and conceptual, presented in a broad graphical spectrum, from fascinating hand-drawn and painted sketches, to meticulous study documentation for competitions and exhibition designs—with a thematic scope ranging from architectural conservation (a design of the transformation of Krakow's Main Market Square, a design of the transformation of Wawel Hill), to futurology. He traversed his life's ideological and design path from identity-based regionalism (particularly of his favourite region of the Tatra Mountains, Skalne Podhale, Zakopane and Nowy Targ) - to an extreme modernism in terms of both buildings and cities. He transferred his accomplishments through captivating didactics, illustrated oratory lectures and in-depth, rich and assertive di-alogues with colleagues, assistants and students. Programmatic landscape painting bordering on the abstract, close to architecture and urban planning—was a separate field of his interests. Using distemper on carton, he developed an absolutely original and strongly recognisable style characterised by considerable dynamic and creative boldness. The author of the article knew the professor since his childhood and was his student, master's and doctoral candidate and an assistant at the University, as well as the author of a series of scientific publications associated with him. The information and comments below are the result of personal familiarity with many of the discussed works and their creation, literature studies, contacts with essential persons and ultimately the author's own interpretations and assessments.