Przegląd wybranych podejść w zakresie prognozowania rozwoju obszarów miast

Praktyczne znaczenie Systemów Informacji Przestrzennej SIP w planowaniu i zarządzaniu dla obszarów miast jest coraz bardziej widoczne. W zarządzaniu niewielkich miast zwykle wystarczą proste analizy przestrzenne w ramach SIP, by wspierać decyzje planistów, bowiem zmieniające się otoczenie jest uwarunkowane raczej małą liczbą czynników. Natomiast dla dużych miast i obszarów z większą dynamiką miejską, proste analizy nie wystarczą, by uwzględnić splot parametrów o różnym nasileniu i znaczeniu. Stąd często potrzeba tworzenia bardziej wyrafinowanych rozwiązań. Część z nich jest modelowaniem opartym bezpośrednio o funkcjonalność i możliwości SIP pozwalającym na analizę i przewidywanie skutków różnych wariantów, scenariuszy projektowanych rozwiązań. Inne rozwiązania odnoszą się do kompleksowych, dedykowanych (niezależnych lub zintegrowanych z SIP) modeli stosowanych także w prognozowaniu rozwoju obszarów miast. Celem artykułu jest przedstawienie popularnych technik z zakresu modelowania miast oraz podkreślenie znaczenia SIP jako środowiska do tworzenia prostych modeli ułatwiających podejmowanie decyzji w kształtowaniu wizji rozwoju miasta i jako środowiska do integracji zaawansowanych modeli prognostycznych. Artykuł dotyka następujących kwestii związanych z planowaniem i zarządzaniem przestrzenią miejską; od obowiązujących standardów dotyczących materiałów planistycznych w Polsce, przez możliwości, które udostępniają rozwiązania sieciowe przydatne na poziomie gminnym i krajowym, po istniejące techniki w modelowaniu miast na świecie. Tłem dla omawianych kwestii są Systemy Informacji Przestrzennej (ich rola w tym zakresie), które w naturalny sposób wpisują się w tę tematykę. Możliwość analizowania wieloźródłowych danych na różnych poziomach szczegółowości, w różnych wariantach i zakresach predestynują SIP na środowisko zarządzania przestrzenią miejską. Zaś uwzględnienie również czynników ekonomiczno społecznych w zintegrowanych z SIPem określonych technikach prognostycznego modelowania miast, pozwala zrozumieć zależności sterujące złożonymi zjawiskami miejskimi. Zarządzanie miastem w zintegrowany i przemyślany sposób z pewnością obniży koszty związane z rozbudową tkanki miejskiej i pozwoli uniknąć bezładu zabudowy miejskiej.

The practical importance of Geographical Information Systems in urban planning and managing of urban areas is becoming much more explicit. Managing small cities usually needs simple GIS spatial analysis tools to support planners' decisions. Otherwise, the urban dynamic is bigger and factors affecting changes in city are combined. These analyses are not sufficient and then a need for more advanced and sophisticated solutions can appear. The aim of this article is to introduce popular techniques for urban modelling and underlying importance of GIS as an environment for creating simple models, which let t easy decisions in creating vision of a city be taken. The Article touches on the following issues related to the planning and management of urban space; from the applicable standards concerning materials planning in Poland, through the possibilities that give us network solutions useful at the municipal and country level, to existing techniques in modelling cities in the world. The background for these questions are the Geographical Information Systems (their role in this respect), that naturally fit into this theme. The ability to analyze multi-source data at different levels of detail, in different variants and ranges, predispose the GIS to environmental urban management. While also taking into account social - economic factors, integrated with GIS predictive modeling techniques, allows us to understand dependencies that navigate complex urban phenomena. City management in an integrated and thoughtful manner and will reduce the costs associated with the expansion of the urban fabric and avoid the chaos of urban development.