Wykorzystanie radionuklidu 210Po w badaniach osadów dennych

Pierwiastki promieniotwórcze stanowią nieodłączną część środowiska naturalnego. Ich obecność w różnych komponentach środowiska, w tym osadów dennych, jest wykorzystywana np. do oceny stanu środowiska wodnego. Radionuklid ²¹⁰Po jest alfa emiterem, pochodzącym z szeregu uranowo-radowego. Celem pracy było oznaczenie ²¹⁰Po w 1 cm warstwach osadów dennych pobranych z Toporowych Stawów (Niżni i Wyżni) usytuowanych na terenie Tatr. Zawartości polonu wzdłuż profilu głębokościowego wykorzystano do interpretacji zmian środowiskowych, jakie miały miejsce w zlewniach obu jezior. Próbki osadów pobrano za pomocą czerpacza firmy Limnos, podzielono na 1 cm warstwy, wysuszono w temperaturze pokojowej i poddano analizie radiochemicznej. Uzyskane źródła promieniotwórcze ²¹⁰Po zmierzono w spektrometrze promieniowania alfa. Radioaktywność ²¹⁰Po w Toporowych Stawach mieści się w zakresie od 23,6±2,4 do 692±42 Bq·kg^-1 (Niżni); 40,9±3,7 do 575±48 Bq·kg^-1 (Wyżni). W obu stawach obserwowano spadek radioaktywności ²¹⁰Po z tym, że w Wyżnim ma ona charakter nieregularny. Podsumowując, stwierdzono, że położenie, otoczenie i niska retencja wód (Wyżni) wpływają na zawartość ²¹⁰Po. Uzyskane wyniki pozwalają na sformułowanie wniosków w zakresie źródeł dostawy materiału i czynnikach mających wpływ na proces sedymentacji. Mogą być również wykorzystywane w celach geochronologicznych (metoda ²¹⁰Pb), do przedstawienia zmian, jakie miały miejsce w otoczeniu zlewni na przestrzeni 200 lat.

Radioactive elements are an integral part of the natural environment. Their presence in various components of the environment, including sediments, is used for estimation of the state of the water ecosystem. Radionuclide ²¹⁰Po is a decay product in the uranium-radium series. The aim of this work was to determine ²¹⁰Po radioactivity in 1 cm layer collected from Toporowe Stawy Lakes (Tatra mountains). The radioactivity of ²¹⁰Po was used as indicators for studying environmental changes in the area of lakes. Sediments’ cores were sampled using Limnos gravity corer. The cores were sliced to 1 cm layers in situ, and packed into polyethylene vessels. Before radiochemical analysis the samples were air dried. The alpha sources of ²¹⁰Po were measured in alpha spectrometer. The ²¹⁰Po radioactivity varied in the range from 23.6±2.4 to 692±42 Bq·kg^-1 (Nizni); 40.9±3.7 to 575±48 Bq·kg^-1 (Wyzni). In both lakes, the decrease in the radioactivity was observed. In Wyzni lake there are some irregularities down the sediment core. It can be concluded that the location, environment and low water balance (Wyzni) affect the ²¹⁰Po content. The obtained results allow to estimate sources of material delivery and factors influence on the value of sedimentation rate. They can be used also for geochronology research (²¹⁰Pb method), to show environmental changes in the past 200 years.