Phenolic compounds in the environment - occurrence and effect on living organisms

Many of organic compounds used as preservatives in cosmetics, drugs and foods have adverse impact on human and animal health. In recent years, special attention has been paid on substances which interferes with endocrine system of living organisms. The group of this substances is called endocrine disrupting compounds (EDCs) and include wide range of chemicals eg phenolic compounds (parabens, phenylphenols, alkylphenols, bisphenol A etc.). EDCs can mimic or block the action of natural hormones causing changes mainly in the reproductive and immune systems, as well tumours formation. Similar to the natural hormones, EDCs are biologically active at very low concentration (pg/g - ng/g), it is the level comparable with their presence in wastewater effluents. Wastewater treatment plants using conventional treatment methods are not effective in removing most of EDCs, therefore, these compounds are present in the environment for example in marine and riverine sediments and surface water, which is often a drinking water reservoir.

Wiele związków organicznych stosowanych jako środki konserwujące w kosmetykach, lekach i żywności niekorzystnie wpływa na zdrowie ludzi i zwierząt. W ostatnich latach szczególną uwagę naukowców na całym świecie zwracają związki chemiczne, powodujące różnego rodzaju zakłócenia w układzie hormonalnym organizmów żywych. Do związków tych, określanych mianem syntetycznych związków endokrynnych (endocrine disrupting compounds - EDCs), zalicza się m.in. szeroką gamę pochodnych fenolowych (np. parabeny, fenylofenole, alkilofenole, bisfenol A) i wiele innych. Związki endokrynne mogą naśladować lub blokować działanie naturalnych hormonów, powodując zmiany w układzie rozrodczym, immunologicznym oraz powstawanie nowotworów, co w konsekwencji prowadzi do poważnego zachwiania równowagi ekologicznej. EDCs, podobnie jak ich naturalne odpowiedniki, wykazują aktywność hormonalną już przy bardzo niskich stężeniach, rzędu pg g–1 i ng g–1. Większość oczyszczalni ścieków nie jest przystosowana do wydajnego usuwania EDCs ze strumienia ścieków, dlatego też związki te są obecne w wielu elementach środowiska, m.in. w osadach rzecznych i morskich, jak również wodzie powierzchniowej, będącej często rezerwuarem wody pitnej.