Ethnicity, Nationalism and Politics. Prolegomena to Terminology and Exemplification of Leading Ethnonational Traditions in Central Europe in Newest Historical Perspective

The considerations in this article concern the scale of the impact of political traditions – based on the combination of ethnicity and nationalism – occurring in four Central European countries. In the first part, the author refers to the concepts of: ethnicity, nationalism and politics (and related concepts) and the relationships between them on the basis of selected research approaches, including by recalling his own, original understanding of nationalism. In this way, it creates a theoretical basis for the considerations in the second part focused on the reflection of the above mentioned connections from the perspective of the political history of the recent and contemporary countries mentioned above. The author verifies the assumption to what extent the political tradition established earlier in these countries (or their predecessors, vide: Czechoslovakia as a past existence), based on the link between ethnicity and nationalism, is still alive today. The descriptive-historical method is therefore of leading importance in the comparative research approach used. This, in turn, makes it possible to formulate a general conclusion that the vitality of the political traditions of the above mentioned it is maintained while remaining diversified in terms of the strength of their present impact.

Rozważania w niniejszym artykule dotyczą skali oddziaływania tradycji politycznych – opartych na powiązaniu etniczności i nacjonalizmu – występujących w czterech państwach Europy Środkowej. W części pierwszej autor odnosi się do pojęć: etniczności, nacjonalizmu i polityki (i pojęć pokrewnych) oraz zachodzących między nimi relacji na kanwie wybranych podejść badawczych, w tym także przez przywołanie własnego, autorskiego rozumienia nacjonalizmu. W ten sposób tworzy teoretyczną bazę do rozważań w części drugiej skupionych wokół odzwierciedlenia ww. powiązań z perspektywy politycznych dziejów najnowszych oraz współczesnych wspomnianych państw. Autor dokonuje weryfikacji założenia, na ile powstała wcześniej w tych państwach (lub ich poprzednikach, vide: Czechosłowacja jako byt przeszły) tradycja polityczna, oparta na powiązaniu etniczności i nacjonalizmu wykazuje żywotność także i dzisiaj. Metoda opisowo-historyczna ma tu zatem rangę wiodącą w zastosowanym porównawczym podejściu badawczym. To zaś umożliwia sformułowanie wniosku generalnego, iż żywotność zapoczątkowanych wcześniej tradycji politycznych jest utrzymana, pozostając zarazem zróżnicowaną pod kątem siły ich obecnego oddziaływania.