Kobiety na górniczym Śląsku. W stronę demistyfikacji

Nasze uniwersum symboliczne tworzy siatka sensów odpowiedzialna za wielość i konfigurację znaczeń. Gdy w dyskursie publicznym, ale także potocznym, podejmujemy problematykę górnictwa, węgla i kopalń, wówczas już na poziomie denotacji pojawia się województwo śląskie (a może nawet Górny Śląsk). Odwrotnego procesu można się spodziewać, gdy uruchomimy asocjacje związane ze śląskością – być może w tym wypadku najpierw pomyślimy Szczepan Twardoch, Kazimierz Kutz i Spodek, ale któraś z kolejnych konotacji zaprowadzi nas do węgla, kopalni i górników. Korzystając z tych zasobów kulturowych i badań socjologicznych skupionych na doświadczeniach restrukturyzowanego regionu śląskiego przefiltrowanych przez kategorię płci, chciałabym w tej siatce sensów zaproponować kilka rekonfiguracji znaczeń, czerpiąc z „wiedzy umiejscowionej” w kobiecym podmiocie. Teoretyczną podstawą jest ekofeministyczna krytyka petrokultury, empiryczną inspiracją zaś są wybrane badania nad doświadczeniami kobiet w restrukturyzowanym regionie.

Our symbolic universe is composed of a network of senses responsible for the plurality and configuration of meanings. If in a public discourse, but also in a conversational one, we tackle issues of mining, coal and mines, then at the level of denotations the Silesian Voivodship (or even Upper Silesia) is brought to mind. A reverse process can be expected when we evoke associations related to Silesianity – perhaps in this case Szczepan Twardoch, Kazimierz Kutz and Spodek stadium come to mind first, but then one of further connotations will lead us to coal, mines and miners. Using these cultural resources and sociological research focused on the experience of the restructured Silesian region and filtered through the category of gender, I would like – drawing on the knowledge embedded in a female subject – to propose a few reconfigurations of meanings in this network of senses. Eco-feministic criticism of petroculture serves as a theoretic basis, whereas selected research of the experiences of women in the restructured region is an empiric inspiration.